مرجئه - مجله هفت آسمان مقاله

"وی گروهی از مرجئه را «غلاة مرجئه» می‌نامد و آنها را به دو گروه و طایفه تقسیم می‌کند و در صفحات متعدد کتاب (3) الفصل به ذکر آراء و عقاید آنها می‌پردازد و می‌گوید آنان گروهی هستند که معتقدند ایمان همان قول به زبان است حتی اگر شخص در قلب و درون خود کفر بورزد، باز در نزد خداوند تبارک و تعالی مؤمن است و اهل بهشت می‌باشد. دومین دلیل بر اهمیت عمل در نزد مرجئه، چگونگی شکل‌گیری این فرقه است، چنان‌که گذشت علاوه بر عوامل سیاسی آن، جنبه و صبغه کلامی نیز در این شکل‌گیری تأثیر داشته است)، دیدگاه آنان پاسخ این پرسش بود که حکم مرتکب کبیره چیست؟ چگونه می‌توان چنین فرقه‌ای را که اساس شکل‌گیری کلامی آن بر اساس اهمیت فعل و عمل بوده به اعتقاد به عدم تأثیر عمل در سعادت و نجات انسان متهم کرد. در نهایت با توجه به آنچه راجع به مرجئه اعم از مرجئه نخستین یا متأخر و هم‌چنین فرقه‌های آنها و تقسیم‌بندی مرجئه متأخر، به افراطیون و اعتدالیون گفته شد، یقینا قضاوت در مورد این‌که مرجئه اهمیت و ارزش عمل را در زندگی انسان انکار می‌کنند و یا این‌که عمل را دارای اهمیت و ارزش می‌دانند، اما در مرتبه بعد از ایمان بسیار دشوار و سخت و هم‌چنین قضاوت و داوری در مورد شخصیت‌های مرجئه و نیز اولین شهری که تفکر ارجاء در آنجا پیدا شد و رشد کرد و دیگر مسائل مطرح در مرجئه کاری بس دشوار است، سعی ما در این نوشتار بر آن بوده تا آنچه در کتب تاریخی ملل و نحل آمده، نقل کنیم و قضاوت و داوری درباره موضوعات مطرح شده و هم‌چنین اشکالات آنها را به عهده خوانندگان و پژوهشگران محترم می‌گذاریم."