کاربرد لقب امیرالمؤمنین در سلام خلافت مقاله

کاربرد لقب امیرالمؤمنین در سلام خلافت، در میان‌ کاربردهای فراوان و گوناگون آن، کاربردی ویژه بوده که پژوهش پیش‌رو درباره آن صورت گرفته است. در این پژوهش، با تکیه بر روش‌تحلیلی، کوشش می‌شود تا بدین مسئله که«سلام خلافت چگونه‌ بوده و چه کارکردی داشته است»، پاسخ داده شود.در گسترة‌ تاریخ اسلام، سلام‌ بر خلفا، با عبارت«السلام علیک یا امیرالمؤمنین» رواج داشته است. این سلام، خود، اعلان خلافت، و دگرگونه‌کردن‌ آن، اعتراض‌ به خلافت بوده است.

"!» بوده است، اما در اینجا بدون انکار این عبارت، باید اذعان کرد که شواهد، بیان‌گر آن است که سلام خلافت، با عبارت «السلام علیک یا امیرالمؤمنین» رواج داشته است، چنان که در اساس، گاهی حتی به جای تعبیر به سلام خلافت، به سلام امرةالمؤمنین تعبیر شده 476 و ‌گاهی نیز این دو تعبیر، در کنار یکدیگر و به شکل مترادف به‌کار رفته است. همچنین، در شرح چگونگی به خلافت رسیدن متوکل عباسی(سال232ق)، تصریح شده است که احمد بن ابی‌دؤاد (قاضی‌القضاة دوران خلیفه پیشین) بر متوکل جامه خلافت پوشانید، بر تخت نشانیدش، میان دو چشمش را بوسه زد، وخطاب به او گفت: «السلام علیک یا امیرالمؤمنین»، سپس مردم با متوکل بیعت کردند. بلاذری (م 279ق) به نقل از واقدی (م 207 ق) در تبیین رسم و سنتی که مرتبط با اذان گفتن بود و ریشه در عصر نبوی داشت، گزارش کرده است که در زمان پیامبر(، بلال (مؤذن) هنگام اذان گفتن، در درگاه خانه حضرت می‌ایستاد و روی به او، این گونه ندا می‌داد: «السلام علیک یا رسول الله، حی علی الصلاة، حی علی الفلاح، الصلاة یا رسول الله». معاویه به خشم آمد و گفت: «چرا نگفتی: السلام علیک یا امیرالمؤمنین»؟ سعد پاسخ داد: «این [سلام با واژه امیرالمؤمنین]، هنگامی است که ما [مؤمنین] تو را به امارت برگزینیم، اما تو، خود (بر این مسند) جسته‌ای». می‌توان گفت که با بازداشت خلافت از علی(، واژة‌ ‌امیرالمؤمنین نیز از او بازداشته شد، اما در خلافت‌ عمر، این واژه دربارة وی کاربرد یافت و این، نخستین کاربرد دربارة‌ یک خلیفه به شمار آمد."