وضعیت زن در جاهلیت مقاله

خلاصه ماشینی:

"391 البته گروهی از نویسندگان، برخی از این ازدواج‌ها را ازدواج اصطلاحی ندانسته و آن را بیشتر، مفاسد اخلاقی و جنسی محسوب کرده و مدعی شده‌اند که نزد خود عرب جاهلی نیز غیر مرسوم بود. در واقع به این سؤال باید پاسخ داد که آیا در جاهلیت بین زن و مرد در تعاملات اجتماعی حریمی بود یا خیر؟ یا به عبارت دیگر آیا حضور اجتماعی زنان در عصر جاهلی تابع ضوابط و قوانینی بود یا خیر؟ همان‌گونه که محققان اشاره کرده‌اند تلاش برای پیدا کردن مشی و رویه‌ واحد در شئون اجتماعی در دوران جاهلی، سخت و بی‌نتیجه است. وضعیت اقتصادی زن در عصر جاهلی منابع تاریخی در کنار محرومیت‌های فراوانی که زن در جاهلیت دچار آن بود، دو محرومیت مالی را گزارش کرده‌اند؛ محرومیت از ارث و مهریه که از بارزترین محرومیت‌های اقتصادی زنان در آن دوران است. حضور فعال زنان در عرصه‌های مختلف اجتماعی و اقتصادی، بازگشت نسب برخی قبایل به زنان، شهرت بسیاری از بزرگان به نام مادرانشان، مشاوره با زنان در امور نظامی و اعطای امان به دشمن و پذیرش این امان‌ها از سوی قبایل، از جمله شواهد تاریخی بر جایگاه ممتاز زنان در جاهلیت است. ما به تعریف اجمالی این ازدواج‌ها با استفاده از جواد علی، کتاب المفصل فی تاریخ العرب قبل الاسلام، ج 5، ص 534ـ539) بسنده می‌کنیم:نکاح ضیزن: وقتی شوهر زنی از دنیا می‌رفت، پسر بزرگ آن مرد، زن پدر خود را تصاحب می‌کرد یا با او ازدواج می‌کرد یا مانع ازدواج او می‌شد تا زن بمیرد و میراث او را تصاحب کند."