چکیده:
ایران سرزمینی است که در آن، اقوام و مذاهب مختلف در طول تاریخ در کنار هم می زیسته
اند. با ورود اسلام به ایران مهم ترین و پایدارترین آیین ایرانیان شکل گرفت. پس از
سقوط امپراطوری ساسانی، مردم ایران به تدریج، گروه گروه به اسلام گرویدند. از جمله
مذاهبی که مقارن ظهور اسلام در ایران وجود داشت کیش مسیحیت بود که سابقه ای چند صد
ساله داشت. در دوران اسلامی، مسیحیان در کنار سایر اهل ذمه در قالب اقلیت های کم
جمعیت به حیات خود ادامه دادند. اصل تسامح و تساهل اسلامی درباره اهل کتاب، شامل
حال ایشان شد و در نتیجه، آنان تاکنون نیز در ایران در کنار سایر هموطنان خویش
زندگی می کنند. در این مقاله، وضعیت این جامعه مذهبی طی چهار قرن اول هجری بررسی
شده است.
خلاصه ماشینی:
"در این مقاله، پس از نگاهی اجمالی به نحوه آشنایی ایرانیان با آیین مسیح(ع) و چگونگی ورود این آیین به ایران که جنبه مقدماتی دارد، به بررسی وضعیت مسیحیان در ایران پس از اسلام، طی چهار قرن نخست هجری و تحت سه عنوان ذیل پرداخته شده است: 1ـ مدارای مسلمانان با مسیحیان، 2ـ پراکندگی جغرافیایی مسیحیان در ایران، 3ـ فعالیت های علمی مسیحیان.
13 البته باید اذعان داشت که پس از رسول خدا(صلی الله علیه وآله) رفتار زمام داران مسلمان در برابر اهل کتاب، از جمله مسیحیان، خالی از نوسان نبوده است، چنان که عمر بن خطاب سخت گیری های بسیار بر ایشان روا داشت، مانند چگونگی لباس پوشیدن، شرایط مربوط به ساخت خانه و معاملات، تا آن جا که در سال 13ق دستور اخراج اهل کتاب را از عربستان صادر کرد.
70 نتیجه 1ـ پس از ورود اسلام به ایران، پیروان حضرت مسیح(ع) در پرتو مدارای مسلمانان (تسامح اسلامی) هم چنان با حیات خویش ادامه دادند; 2ـ با پذیرش اسلام از سوی تعداد بسیاری از مسیحیان ایران که در قرون اولیه هجری اسلام آوردند، تعداد مسیحیان به سرعت کاهش یافت; 3ـ راه یابی برخی مسیحیان ایرانی در دستگاه اداری و مالی ممالک اسلامی در دوره مورد بحث چشم گیر می باشد; 4ـ نمایندگان مذهبی مسیحیان در بحث ها و مناظره های کلامی شرکت فعالانه ای داشتند و در این مورد کتاب هایی نیز به رشته تحریر درآمد; 5ـ تبلیغات مسیحیان در مناطق شرقی ایران و خاور دور افزایش یافت; 6ـ در قرن های اول تا چهارم هجری فعالیت دیرها و کلیساهای ایرانی در حوالی جنوب ایران و بین النهرین هم چنان ادامه یافت."
(پژوهیار, 
, 
, 
)
