فلسفه تطبیقی دین مقاله

"اندیشه وجود چیزی به نام دین جنسی (یا جنس دین)،(2) که خود دارای انواع و مصادیقی ویژه است، دقیقا همان تحول تازه در اندیشه اروپاست که راه را برای پرداختن به فلسفه دین به معنی نخست هموار کرد و بحث فلسفی درباره موضوعات مختص به یهودیت، مسیحیت و اسلام را از نو به «فلسفه دین» ـ به گونه‌ای متمایز از عناوینی چون «الهیات فلسفی»(3) یا «الهیات اساسی»(4) و غیر______________________________ 1. این تفاوت، تفاوتی مهم است، ولی نباید شباهت بنیادی‌تر میان هگل و هیک را تحت‌الشعاع خود قرار دهد که منظور از آن، اشتغال هر دو به فلسفه تطبیقی دین، با بهره‌گیری از شیوه تعریف و رده‌بندی است؛ و نیز دلمشغولی اساسی آنان به گونه‌هایی از پرسش که برخاسته از تلقی و تصور کسانی است که فلسفه دین را همان در بر داشتن حالتی ملکی عینی می‌دانند. این تحقیقات، همانند دو رویکرد دیگر، ممکن است مبتنی بر فرض وجود چیزی به نام جنس دین باشد، که خود دارای انواعی است، لیکن حتی اگر چنین نیز باشد، این فرض نمی‌تواند اساسی‌ترین فرض باشد، زیرا توجه و اعتنای اصلی کسانی که به شکلی سازنده به فلسفه تطبیقی دین می‌پردازند، آن است که در نوع خاصی از موضوع، که متعلق به یک یا چند دین خاص یا برخاسته از آن است، سهیم شوند."