تأثیر نهضت اصلاح دینی بر تاریخ مقاله

"اشاره: این نوشته واپسین‌فصل کتابی است به نام Reformation Thought که نویسنده در آن به بررسی تاثیر نهضت اصلاح دینی بر موضوعات مهمی چون نگاه مثبت به دنیا، ارج نهادن به کار و تلاش، بررسی نظریه معروف ماکس وبر درباره رابطه سرمایه‌داری و آیین پروتستان (که زاییده نهضت اصلاح دینی است)، تاثیر نهضت یاد شده بر تحولات سیاسی اجتماعی جامعه مدرن امروزی و پیدایش نظریه‌های تازه‌ای در باب حقوق بشر و دموکراسی و محدود ساختن اختیارات حاکمان و نیز رشد و بالندگی علوم تجربی پرداخته است. در بخش دیگری از این نوشته، نویسنده به نقد این تصور رایج از نظریه وبر پرداخته که میان نهضت پروتستانی و اصل سرمایه‌داری رابطه‌ای مستقیم می‌بیند و معتقد است که در قرون وسطا نیز نوعی سرمایه‌داری که وی آن را «سرمایه‌داری بی‌پروا» می‌نامد، وجود داشت که بی‌اعتنا به مبانی اخلاقی و تنها در صدد لذت‌گرایی بود؛ اما در قرن شانزدهم روح تازه‌ای از سرمایه‌داری دمیده شد که زیربنای اخلاقی نیرومند و نگرشی زاهدانه به انباشت ثروت داشت. اخلاق کار در آیین پروتستان برای درک اهمیت اخلاق کار (2) در دوره نهضت اصلاح دینی، توجه به این مطلب لازم است که در سنت نخستین مسیحی ــ که نویسندگان رهبانی از نمایندگان آن هستند ــ بیزاری شدیدی نسبت به موضوع کار وجود داشت. بسیاری از اعضای اولیه این انجمن از ارادتمندان کالون بودند که با آثار او، و نیز پیوند محکم آن‌ها با حوزه‌های مطالعاتی خودشان، آشنایی داشتند و بدین ترتیب بود که ریچارد بنتلی (1662ـ1742) در سلسله درس ــ خطابه‌های خود در سال 1692، بر اساس اصول ریاضی نیوتن (2) ، نظم جهان را به شکلی که مورد نظر نیوتن بود، شاهدی بر هدفمند بودن آن دانست."