خلاصه ماشینی:
"تاریخ ایران در حیات مردان نامی عصر هخامنشی با وجود آنکه کتاب حیات مردان نامی بیشتر دربارۀ افراد و شخصیتهای یونانی و رومی است و به جز زندگینامۀ اردشیر دوم هخامنشی،به طور مستقل به زندگی هیچ شخصیت ایرانی دیگر نپرداخته است، درعینحال پلوتارک در زندگینامههای افراد یونانی و رومی به طور پراکنده از ایران و ایرانیان مطالبی را ذکر کرده است.
پلوتارک نیز مانند هرودوت ایران را مظهر و مرکز استبداد میداند و یونان و تمدن آن را مظهر آزادی و روح دمکراسی قلمداد میکند[همان،ج 1،ص 341].
یونانیها همچنین در ساختن آثار و بناهایی چون«اودئون یا تالار موسیقی»، «پریتاسیوم»،«پارتنون»و«ارختئوم»،تا حدود زیادی از بناهای ایرانی الهام گرفتهاند[بیکر، پلوتارک نیز مانند هرودوت ایران را مظهر و مرکز استبداد میداند و یونان و تمدن آن را مظهر آزادی و روح دمکراسی قلمداد میکند 1388،19].
دربارۀ جنگ خشایارشا و شکست ایران در سالامیس نیز مطالبی نقل میکند و مینویسد:بدون شک نجات یونان در این نبرد،مرهون نیروی دریایی آنها بوده است[همان،ج 1،310].
بلافاصله چند سطر پایینتر،مطالبی نقل میکند که نشان میدهد برعکس،یونانیها چهقدر از با وجود آنکه پلوتارک از اسکندر و اقداماتش تعریف و تمجید زیادی میکند،اما مینویسد:محرک اصلی اسکندر در حمله به ایران،چیزی جز سوادی تجاوز و تعدی نیست ایرانیان ترس و واهمه داشتند[همان،ج 2،ص 511].
(به تصویر صفحه مراجعه شود) کتابشناسی تاریخ ایران در دوران باستان (به تصویر صفحه مراجعه شود) عصر اشکانیان تعدادی از شخصیتهای رومی که پلوتارک زندگینامۀ آنها را بررسی کرده است،با دوران اشکانیان همزمان بودهاند و گروهی از ایشان چون از سرداران و شخصیتهای سیاسی و نظامی هستند،با دولت اشکانی در ارتباط بودند."