چکیده:
مقدمه: یکی از ابعاد مهم توسعه جوامع، توسعه سلامت و به عبارتی میزان و کیفیت دست رسی افراد جامعه به خدمات بهداشتی و درمانی است. از آن جا که هر گونه برنامه ریزی جهت ارائه خدمات به مناطق نیازمند، مستلزم ارزیابی وضع موجود می باشد پژوهش حاضر به سطح بندی شاخص های توسعه سلامت در سطح کشور پرداخته است. روش: پژوهش حاضر از نوع «تحلیلی» است که در آن، استان های کشور از نظر 32 شاخص توسعه سلامت با استفاده از روش تحلیل عاملی و بهره گیری از نرم افزار SPSS مورد ارزیابی قرار گرفته اند. یافته ها: نتیجه حاصل از تحلیل عاملی، تقلیل شاخص های مورد مطالعه به پنج عامل «نیروی انسانی متخصص»، «خدمات درمانی روستایی»، «خدمات دارویی»، «خدمات درمانی دولتی» و «خدمات درمانی خصوصی» می باشد و تحلیل رگرسیون چند متغیره، بیان گر آن است که عامل های مذکور، 61 درصد از تغییرات درجه توسعه یافتگی استان های کشور را توضیح می دهند. بحث: بین استان های کشور از نظر امکانات و خدمات مختلف در بخش سلامت، تفاوت آشکاری وجود دارد؛ استان های تهران و ایلام به ترتیب به عنوان توسعه یافته ترین و محروم ترین استان های کشور شناخته شدند.
خلاصه ماشینی:
"مطالعات متعددی تأیید کردهاند که سرمایهگذاری در توسعۀ منابع انسانی،به ویژه آموزش و سلامت،بهرهوری و درآمد را به میزان قابل توجهی افزایش میدهد ),eldnuM( )8991 ؛امروزه،بر اهمیت سرمایهگذاری در بخش سلامت به عنوان عاملی برای هموار کردن مسیر توسعۀ اقتصادی تأکید میشود و اذعان میگردد که تخصیص بودجۀ بیشتر در این بخش،طلیعۀ افزایش رشد اقتصادی خواهد بود )2002,lebA dna nhoJ( .
در بخش «سلامت»نخستین گام برای ایجاد برابری عبارت است از تأمین میزان قابل قبولی از نیازهای پایۀ بهداشتی و درمانی برای همۀ افراد جامعه )2002,omiraT dna namevarB( ؛ این امر مستلزم شناسایی کمبودها و نارساییهای موجود در زمینۀ ارائۀ امکانات و خدمات در مناطق مختلف کشور میباشد که مطالعۀ حاضر به آن پرداخته است.
البته،حالت مطلوب آن است که برای ارزیابی امکانات توسعۀ سلامت در کشور حتیالامکان از شاخصهای همۀ رویکردهای پنج گانه استفاده گردد؛ولیکن با توجه به این که دادههای مدون و جامعی(به ویژه در سطح استان)پیرامون سایر رویکردها در دسترس نمیباشد، در این مطالعه به ارزیابی شاخصهای درمانی بسنده شده است.
پیشینۀ تحقیق در اکثر مطالعاتی که تاکنون به تبیین نابرابریهای منطقهای و ناحیهای در کشور پرداخته شده است،تعداد معدودی از شاخصهای توسعۀ سلامت به همراه گروهی از انواع شاخصهای دیگر اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی مورد بررسی قرار گرفته که نتایج آنها، ارائۀ سیمای کلی توسعهیافتگی مناطق مختلف کشور بوده است؛به طوری که تفاوتهای منطقهای سلامت به صورت مجزا از سایر بخشهای توسعه،تشریح نگردیده است.
از میان مطالعات محدودی که به طور خاص به سطحبندی توسعۀ سلامت مناطق پرداختهاند،میتوان به تحقیق انجام شده توسط ضرابی و دیگران(1386)اشاره نمود که شهرستانهای استان اصفهان را از نظر شاخصهای خدمات بهداشتی و درمانی مورد تحلیل و ارزیابی مقایسهای قرار دادهاند."