چکیده:
همگرایی و تقریب از مهمترین راهبردها و سیاستهایی است که جهان اسلام را به مرحلة تعادل و تعامل میرساند. از اینرو بسیاری از بزرگان شیعه و سنی در جهت تحقق تقریب مذاهب اسلامی تلاش کرده و راهکارهایی پیش راه امت اسلامی قرار دادهاند. یکی از جدیترین حامیان تقریب امام موسی صدر بود و این امر مهم در صدر اقدامات اصلاحی و نوگرایانه ایشان در لبنان و جهان اسلام قرار داشت. امام موسی صدر که جایگاه رفیعی در میان علمای امت اسلامی داشت، در هر فرصتی این هدف مصلحانه را پیگیری میکرد. ایشان در این زمینه فعالیتی چشمگیر و گسترده داشت و با ایراد سخنرانی، دیدار و گفتوگو با اندیشمندان جهان اسلام، شرکت در کنفرانسها و مجامع اسلامی، ارائه مقاله در موضوعات مرتبط با امت اسلامی و مکاتبه با علمای اسلام در پی القای روحیة همگرایی به امت اسلام بود. راهکارهای وحدتجویانة ایشان از جمله موضوعات بدیع و بکری است که توجه و تمسک به آن مسیر پرفروغی را برای ما میگشاید. از جملة این راهکارها میتوان توجه به همکاریهای فقهی، وحدت فقهی شعائر اجتماعی، و اقدامات عملی اشاره کرد که در این مقاله بدانها پرداختهایم.
خلاصه ماشینی:
"امام موسی صدر دو سال بعد در سخنرانی خود در نهمین همایش اندیشة اسلامی «ملتقی الفکر الاسلامی»، پس از طرح موضوع عدالت و نیاز مبرم دنیای معاصر به آن، به بررسی عدالت در اسلام پرداخت و با تحلیلی نوین از نقش مفاهیم اصیل و کهن مثل انفاق و زکات در تحقق عدالت، ضمن ارائة راهکارهای دینی برای تحقق عدالت به مسؤلیت همگان، خصوصا وظیفه خطیر و سنگین علما پرداخت و گفت: «مسئولیت علمای دین در این زمینه بسیار بزرگ و دقیق و فوری است؛ زیرا آنان در راه خدمت به اسلام و مسلمانان، بهویژه محرومان و ستمدیدگان، امین مردماند و تنها آناناند که میتوانند از مبارزه و پیکار محرومان و ستمدیدگان در داخل جامعههای اسلامی تصویر درستی به دست دهند و شائبه تندروی و الحاد را از آن بزدایند و بهویژه از خدشهدار شدن تلاشهایی که برای احقاق حقوق صورت میگیرد، جلوگیری کنند؛ زیرا ستمگران و غاصبان حقوق ملتها، به متهم کردن این جنبشها به الحاد یا طایفهگرایی عادت کردهاند و بهترین راهحل برای این سلاح ویرانگر، پشتیبانی علمای دین از جنبشها و حمایت از آنهاست» (صدر، 1387ج: 26).
52 به هر حال آنچه از اقدامات امام موسی صدر در مورد وحدت مذاهب میتوان استخراج نمود و آن را مبنای ایشان در این امر دانست، تلاش برای برپایی امت یکپارچة اسلامی با تمام اختلافات درون خود در مقابل سایر جوامع غیراسلامی و همکاری آنها برای حل مشکلات انسان معاصر است."