خلاصة:
جهان در قرن بیس تویکم شاهد تحولات سریع و بی سابقه در حوزه ی ژئوپلیتیک
زیست محیطی است. اثرگذاری سیاست های ملّی و تصمیمات کشورها، بر تغییر اشکال و ابعاد
عملکرد فیزیکی زمین، به درجه ای رسیده است که مسائل زیست محیطی در قلمروهای
منطقه ای، فرامنطقه ای و کروی، ماهیتی ژئوپلیتیکی پیدا کرده است. این تاثیرات با گذشت
زمان، شتابی سرسام آور به خود گرفته و به همین دلیل توجه صاحب نظران و تحلیلگران مختلف
را در سراسر جهان به خود معطوف کرده است. دلیل این امر تمایل جوامع انسانی به بهره کشی
از محیط زیست، به مثابه یک منبع پایان ناپذیر است که سبب بروز فاجعه شده و ضمن نابودی
برخی از فضاهای زیستی، به ایجاد چالش ها و تهدید های امنیت ی در حوزه های منطق ه ای و
فرامنطقه ای منجر شده است. این نگرانی ها به دنبال خود سبب تشکیل کنفران س ها و
نشست هایی در سطح جهانی و منطقه ای و در پی آن، پذیرش اجرای تفاهم نامه هایی در این
زمینه شده است. اجرای تعهدهای بین المللی زیست محیطی نیز ، نیازمند همکار ی نهادهای
بین المللی، کشورها، سازمان های داخلی، منطقه ای و جهانی است. در این راستا، بسیاری از
اندیشمندانی که نگران مسائل ژئوپلیتیک زیس تمحیطی هستند، معتقدند که تخریب ازن،
تغییرات آب وهوایی و فرسایش محیطی، به آشفتگی مسائل سیاسی در سطح جهان منجر
می شود؛ زیرا ریشه ی اغلب آنها فرامرزی بوده و بنابراین کنترل آنها نیز خارج از اراد ه ی
سیاسی یک کشور است. بنابراین، بهتر است کشورها در ترسیم سیاست زیست محیطی خود،
برای حل وفصل مناقشه های ژئوپلیتیکی پیش رو، چه در سطح ملّی و منطقه ای و چه در سطح
جهانی، به توافق های بین المللی توجه ویژه ای داشته باشند. این پژوهش به روش توصیفی
تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، ضمن بررسی مسائلی که موجب شکل گیری نگرانی ها
در حوزه ی ژئوپلیتیک زیست محیطی در سطوح منطقه ای و جهانی (فراملّی) شده است، به تبیین
مسائل امنیتی، بحران ها و تهدیدها در این زمینه خواهد پرداخت.
ملخص الجهاز:
بنابراين ، بهتر است کشورها در ترسيم سياست زيست محيطي خـود، براي حل وفصل مناقشه هاي ژئوپليتيکي پيش رو، چه در سطح ملي و منطقه اي و چـه در سـطح جهاني ، به توافق هاي بين المللي توجه ويژه اي داشته باشند.
اين پـژوهش بـه روش توصـيفي ـ تحليلي و با استفاده از منابع کتابخانه اي ، ضمن بررسي مسائلي که موجب شکل گيري نگراني ها در حوزه ي ژئوپليتيک زيست محيطي در سطوح منطقه اي و جهاني (فراملي ) شده است ، به تبيين مسائل امنيتي ، بحران ها و تهديدها در اين زمينه خواهد پرداخت .
اين نگراني ها از مسائل ژئوپليتيک زيست محيطي در حيطه ي سياست هـاي جهـاني ، در کنفـرانس ملل متحد سال ١٩٩٢ مطرح شد که با عنوان محيط و توسعه (کنفرانس زمين ) در ريو برگزار شـده بـود و در آن بـيش از صدها کشور و سازمان غير حکومتي براي مبارزه با خطرات اکولوژيکي جهاني با هتحد شدند.
به طور وسيع ، اعتقاد بر اين اسـت که کنفرانس استکهلم فراتر از جلب توجه افکار عمومي و آموزش دادن به حکومت ها، ماندگارترين کمک هـا را بـه حفـظ محيط زيست ارائه کرده است : اول اينکه ، پاره اي از اصول مورد توافق ميان قدرت ها، تا حد زيادي چارچوب همکاري هاي زيست محيطي آينده را مشخص کرد.
, 2010, Population, Development, and Environment in Ethiopia, Environmental Change and Security Project Report, Vol. 10, PP.
, 2011, The Environmental and Geopolitical Security, Sustainable Development, Case study: Urmia Lake, Journal of Strategic Studies, Vol. 14, No. 1, PP.