خلاصة:
هدف پژوهش حاضر بررسی الگوی پیش بینی-کنندگی راهبردهای خودتنظیمی ریاضی برای ابعاد خلاقیت در میان دانش آموزان دبیرستانی بود. بدین منظور، گروهی متشکل از 507 دانش آموز سال اول دبیرستان (259 دختر و 248 پسر) با میانگین سنی 15 سال و 6 ماه و انحراف معیار 8 ماه از مدارس پرورش استعدادهای درخشان، نمونه دولتی و عادی شهرستان شیراز به عنوان آزمودنی در این پژوهش شرکت نمودند. مقیاس راهبردهای خودتنظیمی ریاضی و پرسشنامه مدادی- کاغذی چندگزینه ای خلاقیت به عنوان ابزار سنجش در این تحقیق به کار برده شد. مقیاس راهبردهای خودتنظیمی ریاضی از سه مولفه راهبردهای خودتنظیمی عمومی یادگیری، راهبردهای ویژه حل مساله ریاضی و راهبردهای فراشناختی تشکیل شده و پرسشنامه مدادی- کاغذی چندگزینه ای خلاقیت شامل چهار بعد سیالی، بسط، ابتکار، و انعطاف پذیری است. مطالعات قبلی در فرهنگ ایرانی مبین روائی و پایائی قابل قبول نمرات این ابزارها در میان دانش آموزان بوده است. یافته های پژوهش حاضر نشان داد که رابطه همبستگی بین مولفه های خودتنظیمی ریاضی و ابعاد خلاقیت برقرار است. تحلیل-های رگرسیونی چندگانه بیانگر آن بود که راهبردهای ویژه حل مساله ریاضی، مهم ترین عامل پیش بینی کننده ابعاد چهارگانه خلاقیت است. فزونی در کاربرد این راهبردها و نیز راهبردهای فراشناختی، افزایش خلاقیت را به دنبال دارد. راهبردهای شناختی عمومی که معرف شیوه های ساده تر و نسبتا سطحی پردازش اطلاعات از قبیل مرور ذهنی است، خلاقیت را از بعد بسط و ابتکار پیش بینی نمی کند و در مقایسه با راهبردهای پیچیده تر، به کاهش سیالی و انعطاف پذیری می انجامد. افزون بر این، پژوهش حاضر نشانگر آن بود که دانش-آموزان مدارس پرورش استعدادهای درخشان، و نمونه دولتی در مقایسه با دانش آموزان مدارس عادی از سیالی و انعطاف پذیری بیشتری در تفکر برخوردارند، اما تفاوتی در ابعاد خلاقیت بین دانش آموزان مدارس پرورش استعدادهای درخشان، و نمونه دولتی حاصل نشد.
ملخص الجهاز:
ضرائب همبستگی بین راهبردهای اختصاصی حل مسأله با ابعاد خلاقیت از 28/0 تا 42/0 متغیر است و بیشترین ضریب به رابطه این راهبرد با سیالی (0001/0 p<و 42/0=r) اختصاص دارد.
جدول2: ماتريس همبستگي بين راهبردهای خودتنظیمی یادگیری و ابعاد خلاقیت متغیرها 1 2 3 4 5 6 7 1- راهبردهای عمومی شناختی - 2- راهبردهای اختصاصی حل مساله **62/0 - 3- راهبردهای فراشناختی **64/0 **71/0 - 4- سیالی **22/0 **42/0 **43/0 - 5- بسط **17/0 **36/0 **28/0 **63/0 - 6- ابتکار **22/0 **36/0 **30/0 **61/0 **65/0 - 7- انعطاف پذیری *15/0 **28/0 **30/0 **46/0 **43/0 **53/0 - 8- خلاقیت کل **26/0 **46/0 **42/0 **86/0 **80/0 **86/0 **70/0 0001/0 > p** 002/0 > p* جدول 2 نشان دهنده رابطهی مثبت بين راهبردهاي سهگانه خودتنظيمي یادگیری است.
جدول5: ماتریس تفاوت میانگینهای نمرات دانشآموزان مدارس سهگانه در ابعاد خلاقیت حاصل از آزمون تعقیبی شفه نمونه دولتی پرورش استعدادهاي درخشان نوع مدرسه ابعاد خلاقیت - پرورش استعدادهاي درخشان - 20/0 نمونه دولتی سیالی **73/2 **93/2 عادی - - پرورش استعدادهاي درخشان - 04/0 نمونه دولتی بسط *93/0 89/0 عادی - پرورش استعدادهاي درخشان - 13/0 نمونه دولتی انعطاف پذیری **40/1 *27/1 عادی 01/0> p ** 05/0 > p * بحث و نتیجه گیری هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه راهبردهای خودتنظیمی ریاضی با ابعاد خلاقیت و تعیین سهم هر یک از این راهبردها در پیشبینی هر از ابعاد خلاقیت در میان دانشآموزان دبیرستانی بود.
A latent-variable modeling approach to assessing reliability and validity of creativity instrument.