خلاصة:
خاستگاه فلسفه اسلامی یکی از مسائلی است که همواره در میان مخالفان و مدافعان فلسفه اســلامی محل اختلاف و نزاع بوده اســت . برخی معتقدند فلسفه اسلامی ریشه در تعالیم و آموزه های قرآن و معصومان (ع )، به ویژه نهج البلاغه ، دارد و ترجمه آثار یونانی تنها توانست تفکر فلسفی را در میان مسلمانان به صورت عمومیتر مطرح کند، وگرنه تفکر فلسفی در متون اسلامی (قرآن و سنت ) ریشه دارد.اما در مقابل عده ای معتقدند خاستگاه اصلی فلسفه اسلامی همان فلسفه یونان است و دستگاه خلافت بنیعباس برای مقابله با دستگاه فکریاهل بیت (ع ) ترجمه آثار یونانی را آغاز کرد و آنچه امروزه به عنوان فلسفه اسلامی مطرح است همان فلسفه یونانی است که در دوره بنیعباس وارد جامعه اسلامی شد. در این بین ، استاد شهید مطهری در آثار مختلف خویش ، خاستگاه اصلی فلسفه اسلامی را تعالیم و آموزه های اسلامی میداند و با تقسیم بندیای که از مسائل فلسفیارائه میدهد،اثبات میکند که مسائل فلسفه اسلامیاغلب مسائل جدیدی هستند که هرگز در فلسفه یونان مطرح نبوده اند و سایر مسائل نیز یا تکمیل شده اند و محتوایشان تغییر کرده ، یا در فلسفه اسلامی به شکلی جدید طرح شده اند. ضمن اینکه با ظهور فلسفه صدرایی و طرح مسائلی جدید، مبنای فلسفه اسلامی به طور کلی تغییر کرد. در اندیشه شهید مطهری اگرچه فلسفه به صورت یک علم از دوره ترجمه آثار یونانی وارد جهان اسلام شد، اما تفکر فلسفی و حیات تعقلی مسلمین مقارن با ظهور اسلام است و آموزه هایاسلام خود مهم ترین خاستگاه فلسفه اسلامیاست .
ملخص الجهاز:
تماشاگه راز، پژوهش نامه انديشه هاي استاد مرتضي مطهري برخي از طرفداران اين ديدگاه چهار مرحله شکل گيري تفکر فلسفي در تاريخ تمدن اسلامي را شامل ترجمه فلسفه از يوناني و غيريوناني به عربي ، تنظيم ، اصلاحات و تدوين در مراحل اوليه ، تدوين تأسيسي و تدوين تکميلي (تکميل فلسفه مشايي و تأليف کتب متعدد درباره آن ) ذکر کرده و اظهار مي دارند که از اين همه آنچه در دســترس مسلمانان قرار گرفت و در فرهنگ اسلامي نفوذ يافت ، يک نظام فلسفي مشائي بود؛ و در اين نظام مشائي ارســطويي عناصري از فلســفه خاص افلاطوني ، رواقي ، اسکندراني و فلوطيني نيز حضور داشــت ، اما سيماي فلسفه همان سيماي مشائي بود.
٢. نهضت ترجمه و تأثير آن در شکل گيري فلسفه اسلامي به عقيده اســتاد مطهري ، اگرچه اســکلت اصلي و اوليه فلسفه اسلامي ، فلسفه يوناني و تماشاگه راز، پژوهش نامه انديشه هاي استاد مرتضي مطهري اسکندراني است اما مسلمانان خودشان متوقف به ترجمه آثار يونان نشدند بلکه نظرات جديدي را ارائه کردند که هم مباني و هم مسائل فلسفه را متحول کرد.
٤. مباني فلسفه اسلامي به اعتقاد استاد مطهري ، علاوه بر ابتکارات فلاسفه اسلامي در طرح مسائل جديد، فلسفه اسلامي اگرچه ابتدا با ترجمه آثار يوناني کار خود را آغاز کرد اما با بهره گيري از تعاليم قرآن ، نهج البلاغه و ســاير آموزه هاي اسلامي ، مســائلي در فلسفه اسلامي مطرح شد که اســاس و مبناي فلســفه را تغيير داد.