خلاصة:
هدف: هدف پژوهش حاضر اثبات جنبه نامطلوب و مضر خلاقیت با این مفروضه بود که افراد خلاق این توانایی را دارند که رفتارهای غیراخلاقی خود را توجیه پیدا کنند، بنابراین بیشتر میتوانند خود را متقاعد سارند که مرتکب رفتارهای غیراخلاقی شوند.
روش: روش پژوهش همبستگی و جامعه آماری کلیه دانشجویان کارشناسی دانشگاه پیام نور قم به تعداد 8100 نفر بود که با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی چندمرحله ای 165 دانشجوی مرد انتخاب شدند و به دو شکل در یک دوراهی اخلاقی برای انتخاب بین نفع شخصی و خودپنداره اخلاقی قرار گرفتند به گونه ای که توجیه رفتار غیراخلاقی در گروه توجیه پذیر آسان و در گروه توجیهناپذیر دشوار بود. ابزار پژوهش آزمون خلاقیت « ناراستگویی » عابدی ( 1372 ) و آزمون ریون پیشرفته بود و تحلیل دادهها با رگرسیون تعدیل شونده انجام شد.
یافته ها: نتایج نشان داد خلاقیت حتی پس از کنترل آماری هوش، ناراستگویی را میتواند پیش بینی کند، و این پیش بینی در گروه توجیه ناپذیر بسیار قویتر از گروه توجیه پذیر است.
نتیجه گیری: خلاقیت دارای جنبه های منفی و مضر نیز هست که باید به آنها نیز توجه و با برنامه ریزی و آموزش به سمت مثبت سوق داده شود.
Aim: The purpose of present study was to demonstrate the undesirable and harmful side of creativity with the assumption that creative people are able to justify their unethical behaviors. Therefore they are more able to convince themselves to commit unethical behaviors.
Method: Research method was correlational and statistical population was all undergraduate students of the Qom Payame Noor University (N=8100) that 165 of whom were selected using a multistage random sampling and were placed in an ethical dilemma to choose between self-interest and moral self-concept in two ways so that justifying unethical behavior in justifiable group was easy and in unjustifiable group was hard. Research tools were Abdi’s creativity test (1372) and Raven`s progressive test and data were analyzed using moderated regression analysis.
Results: Findings showed that creativity، even after statistical control of IQ can predict dishonesty، and that this prediction is very stronger in unjustifiable group than justifiable group.
Conclusion: Creativity has negative and harmful aspects that must be considered and led to positive ones using planning and education.
ملخص الجهاز:
رابطه خلاقیت و ناراستگویی با میانجی گری توانایی توجیه رفتار غیراخلاقی : بررسی جنبة منفی خلاقیت ∗1 ابراهیم احمدی دریافت مقاله : ٩٢/٢/٢٤؛ دریافت نسخه نهایی : ٩٢/١٠/١٧؛ پذیرش مقاله : ٩٢/١١/٢١ چکیده هدف : هدف پژوهش حاضر اثبات جنبة نامطلوب و مضر خلاقیت با این مفروضه بود که افراد خلاق این توانایی را دارند که رفتارهای غیراخلاقی خود را توجیه پیدا کنند، بنابراین بیشتر می توانند خود را متقاعد سارند که مرتکب رفتارهای غیراخلاقی شوند.
بلکه سؤال این است که آیا خلاقیت به آزمودنی ها کمک می کند ناراستگویی خود را برای خودشان توجیه کنند یا خیر.
پژوهش حاضر نیز خلاقیت را به عنوان یک عامل روان شناختی دیگر معرفی می کند که می تواند رفتار غیراخلاقی را از طریق ایجاد توانایی توجیه آن افزایش دهد.
در مجموع ، یافته های پژوهش حاضر نشان داد که اولا خلاقیت با ناراستگویی رابطه دارد، و ثانیا این رابطه زمانی قوی تر است که امکان توجیه ناراستگویی برای خود کمتر باشد.
نتیجه گیری کلی پژوهش حاضر آن است که خلاقیت از طریق افزایش توانایی فرد برای توجیه رفتار غیراخلاقی خود، باعث ناراستگویی می شود.
دوم آن که در پژوهش حاضر رابطة خلاقیت و ناراستگویی به این شکل تبیین شد که خلاقیت به فرد کمک می کند رفتار غیراخلاقی خود را برای خود توجیه نماید.
بنابراین پژوهش های آینده می تواند این تبیین جایگزین رابطة خلاقیت و ناراستگویی را نیز آزمون کند.
Scientific creativity as constrained stochastic behavior: The integration of product, person, and process perspectives.