خلاصة:
چکیده مورمونیسم فرقهای مسیحی است که در قرن نوزدهم در امریکا پا به عرصة ظهور گذاشت. رشد چشمگیر آن در امریکا و اروپا و انتظار جهانی شدن آن از منظر برخی جامعهشناسان شناخت آن را ضروری میسازد. لذا این مقاله به معرفی و توصیف ویژگیهای آن فرقه همت میگمارد و به شیوهای تاریخی به بیان زمینة ظهور، تولد و مرگ بنیانگذار، پیام مؤسس، فراز و نشیب، علل گسترش، کتب مقدس و آموزههای آن میپردازد. مقالة حاضر وجوه تشابه و تمایز مورمونیسم با جریان اصلی مسیحیت را بررسی خواهد کرد و سازگاری آن را با فرهنگ امریکایی تا حد کنار گذاشته شدن برخی آموزهها به تصویر میکشد. همچنین، نشان میدهد این فرقه چگونه با برجستهکردن امریکاییهای اسرائیلیتبار به دنبال ایجاد اورشلیم جدید در سرزمین مقدس امریکا، با هدف آمادهسازی جهان برای بازگشت مسیح بوده است.
ملخص الجهاز:
در حالی که سراسر تعالیم مسیحی در عقیده به تجسم الهی و ظهور ذات الوهیت در شخص عیسی مسیح متمرکز شده است ، مورمونیسم از این عقیده فراتر نمی رود و تفاوتش با جریان اصلی مسیحیت در دیگر موضوعات متبلور می شود.
اسمیت که کشاورزی مدرسه نرفته بود در چهارده سالگی مدعی مکاشفه ای با مضمون ضرورت احیا و بازگشت بـه انجیـل شـد و در هجده سالگی ادعای دریافت متون مقدس آیین مورمون را از فرشته ای به نام مورونی مطرح کرد (اسمارت ، ١٣٨٣: ٢: ٢٦٦؛ مولند، ١٣٨٧: ٤٧٨).
کلیسـای مذکور در سال ١٨٣٨ به نام «کلیسای عیسی مسـیح وابسـته بـه قدیسـین آخرالزمـان » (Church of Jesus Christ of later-day saints) معروف شـد و کسـانی کـه بـدان پیوسـتند مورمون نامیده شدند (هانک و ویلیام ، ٢٠٠٣: ١١؛ ایلیاد، ١٩٨٧: ١٠/ ١٠٩).
بدین ترتیب ، حکومت فدرال در سال ١٨٥٧ یونگ را از فرمان داری یوتـا برکنـار کـرد و در سـال ١٨٦٢ قانون منع چندهمسری را در همة ایالت های امریکا تصویب کرد (هانک و ویلیام ، ٢٠٠٣: ٧١).
٥ آثار استاندارد اسمیت سه کتاب مقدس جدید را به پیروانش معرفی کرد: نخسـت ، کتـاب مورمـون (The book of mormon) که حاصل ترجمة الواح زرین اسمیت بوده و مکمل کتاب مقدس است ؛ دوم ، اصول و پیمانهـا (Doctrine and Covenants) کـه مجموعـه ای از مکاشـفات جوزف اسمیت است و احکام و توصیه های خدا به وی و به کلیسای اولیة مسیح را شـامل می شود؛ و سوم ، کتاب مروارید گرانبها (The pearl of great price) که شـامل سـه بخـش کتاب ابراهیم ، کتاب موسی و سرگذشت جوزف اسمیت است .