ملخص الجهاز:
"ازاینرو،نگارنده در این مقاله تلاش کرده است تا با بررسی مقابلهای دستگاه واجی و روند تحول دو زبان هیتی و اوستایی گاهان از هندو اروپایی آغازین تا دوره رواجشان،تشابهات و تفاوتهای موجود در این زبانها را نشان دهد و نیز وجوه اشتراک و افتراق بیشتری را پیدا کند.
سایشی: *S برای بررسی تحول *S در زبان هیتی،باید تبدیلات این واج را در بافتهای متفاوت بررسی کرد:در بیشتر بافتها /s/ باقی مانده است و یا تبدیل به نوع سخت خود شده نیز در برخی بافتها بر واج پس یا پیش از خود تاثیر گذاشته است.
در میان دو همخوان هرسه لارینژال در هیتی از بین رفتهاند و نیز در موقعیت پایان واژه لارینژال از بین رفته است اما بر واکه پیشین خود اثر گذاشته: u>o,i>e شلارینژالها در گاهان:از دوره PIE این سه همخوان به دوره هند و ایرانی نخستین رسیده و در دوره رواج اوستایی گاهان تبدیل به واج انسدادی چاکنایی///شدهاند.
در آغاز واژه: در صورتی که پیش از همخوان بیاید در گاهان لارینژال حذف میشود البته نظرات متفاوت است برخی از بانشناسان تاریخی بر این باورند که در گاهان در چنین بافتی لارینژال تبدیل به///میشود.
) *vHv>/// حذف لارینژال در این بافت و بافت بعدی منجر به کشش جبرانی واکه پیشین شده است *vHc>/v?/ *vH#>/v?/ در صورتیکه انسدادی پیش از لارینژال از نوع بیواک باشد تبدیل به نوع پاشیده میشود.
در اوستایی گاهان *l تبدیل به r شده است و r در صورت وکالیک بودن تحولات زیر را از خود نشان داده است: r در صورتیکه پیش از -s?t- بیاید تبدیل به ar میشود اما پیش از /s?/ به همان صورت وکالیک باقی مانده است."