خلاصة:
بین رشته ای شدن گرایشی است که به نحوی فزاینده در قلمرو مطالعات و دانش های به هم پیوسته و مرتبط یا نزدیک به یکدیگر مورد توجه قرار گرفته است. هرچند درباره معنا و مفهوم این تمایل نظری و عملی اختلاف نظرهای قابل توجه وجود دارد، انکارناپذیر است که دلایل قابل اعتنایی در مورد ضرورت پرداختن به آن ارائه گردیده است. در ایران، با توجه به شرایط و وضعیت جامعه شناسی، به شکل خاص، و علوم اجتماعی، به شکل عام، می توان به طرح پرسش از کارکردها، موانع و کژکارکردهای مترتب بر این تمایل برای افزایش میزان کارآمدی و بهره مندی مناسب از این علوم پرداخت. لذا، می توان به پرسش درباره فرصت ها و امکانات ناشی از جهت گیری بین رشته ای، موانع و چالش های پیش روی آن، و معایب و کژکارکردهای ناشی از این سیاستگذاری علمی برای دانش جامعه شناسی اشاره کرد. بر این اساس، هدف این مقاله، بحث و بررسی درباره ضرورت ها و پیامدهای مرتبط با تامل و تلاش در جهت ایجاد فضای مطالعات بین رشته ای در حوزه جامعه شناسی ایران و مشخص کردن نتایج حاصل از آن است. این تحقیق، با بهره گیری از روش کتابخانه ای، در ابتدا به شرح زمینه های شکل گیری مطالعات بین رشته ای می پردازد. پس از آن، تلاش می شود وضعیت جامعه شناسی در ایران در ارتباط با این تمایل مطالعاتی مورد بررسی قرار گیرد.نتایج این تحقیق نشان می دهد بین رشته ای شدن آموزش ها و پژوهش های جامعه شناسی در ایران، اگرچه می تواند بر برخی کاستی ها و نقصان های مشهود مطالعات اجتماعی فائق آید و برنامه های تحقیقاتی ثمربخشی را سامان دهد و احتمالا به طرح نظام واره مسائل اجتماعی (پروبلماتیک) جامعه ایران کمک کند، چنین گرایشی همزمان با موانع متعدد نظری (دشواری های مفهومی، روشی، تئوریک) و عملی (دشواری های برآمده از ویژگی های جامعه علمی، نظام و زیست جهان اجتماعی) متعددی روبه روست.
ملخص الجهاز:
به عبارت ديگر، هدف اين مقاله آن است که مشخص سازد با توجه به وضعيت علوم اجتماعي در ايران ، بين رشته اي شدن مطالعات و آموزش ها چه کمکي به بهبود شرايط جامعه شناسي ميکند و نيز مي تواند منجر به چه نتايج نامطلوب و ناپسندي براي جامعه شناسي ايراني گردد.
در اينجا بايد در دفاع از برقراري پيوند ميان دو مقولۀ بحران 6 در علوم و نيز در وضعيت عيني زندگي جمعي ، از يک سو، و ميان رشته اي شدن مطالعات و پژوهش ها از سوي ديگر، به تلاش هاي اريک فروم اشاره کرد که در راستاي فهم واقعيت هاي جهان در قرن بيستم ، با درنورديدن مرزهاي مألوف رشته اي ، عشق و کار خلاقانه را همچون امري رواني ـ سياسي به عنوان راه حل بحران و حرکت به سوي جامعۀ سالم معرفي کرد و در آثار خود در جهت تأييد اين مدعا حرکت نمود که پرداختن به مسائل جامعۀ معاصر، جز با برگزيدن رهيافتي ميان رشته اي و فراگير ممکن نيست (علوي پور و نعمت پور، ١٣٨٨: ١٤١).
بايد اضافه کرد که مقالات تدوين شده دربارٔە بين رشته اي شدن مطالعات در ايران بيشتر توسط متخصصان برنامه ريزي درسي ارائه شده است و بيشتر ابعاد آموزشي اين موضوع مورد توجه قرارگرفته است و کمتر به شکل مشخص ، ازضرورت هاي خاص آن در شرايط علمي ايران سخن گفته شده است .
Costa, Silvana & Malcolm Scoble (2007) "An Interdisciplinary Approach to Integrating Sustainability into Mining Engineering Education and Research", Paper submitted for publication to the Journal of Clean Production, Elsevier Science.