خلاصة:
در این پژوهش تلاش شده است با استفاده از روش تحقیق موضوعی در قرآن کریم و با تاکید بر تفسیر المیزان ، ابتدا به تبیین سنت رزق و ابعاد آن پرداخته شود. سه بعد برای الگوی مفهومی در نظر گرفته شد که رزق ، رازق و مرزوق مقوله های اصلی را تشکیل می دهد. در مقوله اول موضوعاتی نظیر مصداقهای رزق ، توصیفات رزق ، دوگانهای رزق ، قبض و بسط رزق و حکمت و عوامل آن تبیین شد. در مقوله دوم خداوند متعال به عنوان رازق حقیقی معرفی شد. در مقوله سوم موضوعات مختلفی نظیر رفتار مرزوقین در مقابل قبض و بسط رزق ، آسیبهای رفتاری در بهره مندی از نعمت و وظایف مرزوقین در مقابل بهره مندی از رزق تبیین شد. در ادامه دو کارکرد سازمانی نهادینه شدن سنت رزق بیان شد. کارکرد نخست بر توجه به سنتهای الهی در برنامه ریزیهای سازمانی در سطوح مختلف تاکید دارد. کارکرد دوم بازخوانی اصل رقابت به عنوان مبناییترین مفهوم در نظریه های مدیریت راهبردی مبتنی بر تفکر بازار است که برای تحلیل آن یک مسیر چهار سطحی پیشنهاد شد. سطوح این مسیر به ترتیب عبارت است از غایت شناسی ، سنت شناسی ، رابطه شناسی و روش شناسی . این نوشتار تا حدودی ناظر به سطح سنت شناسی است و البته در خصوص سطح رابطه شناسی اشاراتی برای تحلیل رابطه بین فردی انسانها در جامعه عرضه شد.
ملخص الجهاز:
"البته باید توجه کرد که مجازات الهی گاهی در قالب بسط رزق متجلی میشود؛ چرا که گفته شده است «حکمت دیگر وفور نعمت ، استدراج است » (عصیانی ، ١٣٨٦: ٣٦)؛ به این معنی که باعث میشود فرد از یاد خدا و منعم غافل ، و زمینه برای سقوط وی فراهم شود.
(شکل ٥) غایت شناسی : شناخت عالم آفرینش بر اساس مبنای مادی گرایی یا متافیزیکی و تبیین ربط و نسبت عناصر هستی بر مبنای دیدگاه مقبول سنت شناسی : شناخت قوانین و قواعد حاکم بر عالم آفرینش بر اساس غایت شناسی رابطه شناسی : شناخت روابط صحیح انسان با جهان پیرامون خود بر اساس غایت شناسی و سنت شناسی روش شناسی : شناخت روش و شکل کاربردی از نوع رفتار در فضای کسب و کار مبتنی بر سه موضوع پیشین شکل ٥ ـ الگوی تحلیل و طراحی مفاهیم و الگوهای کاربردی در عرصه کسب و کار آنچه در این نوشتار تا حدودی به آن پرداخته شد در سطح سنت شناسی است که رزق به عنوان یکی از سنتهای الهی در حوزه کسب و کار شناخته می شود.
در اینجا هدف نوشتار این نیست که از این عامل مهم غفلت شود و برای تنظیم روابط انسانی در فضای کسب و کار خود را محدود به نتایج دنیوی و مادی کنیم ؛ چرا که بسیاری از سنتها و قواعد الهی و نیز حکمت آنها که در عالم دنیا جریان دارد بر انسان پوشیده است و به قطع و یقین نمی توان حکم به آنها نمود؛ ضمن اینکه دستورهای دین مجموعه به هم پیوسته و منسجمی است که بشدت بر یکدیگر اثر می گذارد."