ملخص الجهاز:
اولین کاوشهای انجام شده در شهر سوخته،توسط باستانشناسان ایتالیایی به سرپرستی مارتیسو توزی1از سال 1346 تا 1357 هجری شمسی صورت گرفته و هشتمین فصل کاوش شهر سوخته نیز به سرپرستی دکتر منصور سجادی باستانشناس ایرانی ادامه یافته است.
نتایج حاصل از کاوشهای یاد شده با توجه به تاریخ شهر سوخته(5000 سال قبل)حکایت از تمدنی عظیم دارد که بسیاری از باورهای پیشین دانشمندان و باستانشناسان در خصوص تاریخچه،مسائل مهم اقتصادی،اجتماعی و فرهنگی دنیا را دستخوش تغییر نموده است.
سؤال اساسی در تحقیق حاضر این است که بر این مردم و این تمدن بزرگ چه اندیشه و عقایدی حاکم بوده است؟ بدین منظور روشهای مختلفی مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت به این نتیجه رسیدیم که تحلیل محتوای نقوش ما را در دسترسی به بخشی از عقاید مردم شهر سوخته کمک میکند.
پروفسور توزی در کتابی که تحت عنوان«سیستان ماقبل تاریخ(شهر مدفون در بیابان نمک)»در سال 1977 میلادی به چاپ رسانیده است،انواع نقوش به دست آمده در حفاریهای شهر سوخته را دستهبندی و آنها را باز طراحی نموده است.
هماهنگی شکل مثلث با عدد سه(مثلث تشکیل شده از سه زاویه و سه ضلع)و نیز تکرارهای مکرر سهتایی در هنر شهر سوخته آیا میتواند ارتباطی با سه شعار دینی زرتشت (گفتار نیک،کردار نیک و پندار نیک)داشته باشد نقشمایههای شماره 0095 و 0096 شمسههایی هستند که با تکرار سه دایره حالتی متمرکز به داخل یا اینکه از داخل انتشار و انفجار به بیرون دارند.
5. بین نقوش،نقشمایهای شانه مانند دیده میشود که در بسیاری از جاها به عنوان بال یا شاخ گوزن نیز به کار برده شده است و این از ویژگیهای هنر شهر سوخته است.