تجلی احادیث موضوعه در اشعار زن ستیزانه ی فارسی مقالة

احادیث موضوعه که بخش قابل توجّهی از احادیث مندرج در مصادر حدیثی را به خود اختصاص داده است، گاه در میدان فکری شعراء، چنان تاثیری گذاشته است که در اشعار و سروده های آن ها به شکل آشکار تجلّی یافته است؛ به طوری که می توان گفت سروده های آنها در مورد تقبیح منزلت و شخصیّت زن به گونه‌ای کاملا ملموس مقتبس از همین احادیث موضوعه بوده است. شاعران با الهام از این دسته از احادیث نگرش خود پیرامون ابعاد مختلف شخصیّتی و حقوقی زن را شکل داده و آن را در سروده‌های خود وارد نموده اند. این احادیث توسّط برخی اندیشوران مورد بررسی قرار گرفته و سعی بر پالایش مصادر حدیثی از آنها شده است، در این مقاله سعی شده است با انعکاس دیدگاه برخی شعرای فارسی زبان در سروده های زن ستیزانة آنها به مواردی از احادیثی که به عقیدة اندیشوران احادیثی جعلی و موضوعه تلقی می گردند ، اشاره شود.

این احادیث عبارتند از: 1- «لا یفعلن‌ أحدکم‌ أمرا حتی یستشیر فإن لم یجد من یستشیر فلیستشر امرأته ثم یخالفها فإن فی خلافها برکة» (شیخ طبرسی، بیتا:1 /456؛ الدیلمی الهمذانی، 1406: 5 /122) قائلین به موضوعه بودن حدیث: در کتابهای زیر حدیث مزبور به عنوان حدیث موضوعه معرفی شده است: «الاسرار المرفوعه فی الاخبار الموضوعه»(ملا علی قاری، 1391:ج1 /222)،«الدررالمنتثره»(سیوطی، 1408:ج1 /12)،الفوائد المجموعه فی الاحادیث الموضوعه»(الشوکانی، 1407:ج1 /130)،«تذکره الموضوعات»(فتنی الهندی،بی تا، 1 /924)،«تنزیه الشریعه المرفوعه» (الکنانی، 1981:ج2 /308)،«کشف الخفاء»(العجلونی، 1408:ج2 /515) 2- «شاوروهن و خالفوهن» (احسائی، 1405: 1 / 290؛ مجلسی،1983م:74 / 167)(با زنان مشورت نموده و مخالف آن عمل نمائید. ) قائلین به موضوعه بودن حدیث: در کتاب‌های «الأسرار المرفوعه فی الاخبار الموضوعه»( ملا علی قاری، 1391،ج1 /222)، «الدررالمنتثره» ( سیوطی، 1408:ج1/12)،«الفوائد المجموعه فی الاحادیث الموضوعه» (الشوکانی، 1407: ج1/ 130)،«المقاصدالحسنه»(السخاوی، بی تا،1ج/ 134)«تذکره الموضوعات» ( فتنی الهندی،بی تا ،ج1 /924)«تنزیه الشریعه المرفوعه»( الکنانی، 1981:ج2/ 308) «کشف الخفاء» (العجلونی، 1408:ج2 /515) حدیث مزبور به عنوان حدیث موضوعه معرفی شده است. (ابن جوزی،1415:1 /119؛حشیش،بی تا: 1 / 247 ؛ذهبی، بی تا: 1 / 345 ؛فتنی هندی،بی تا ، 1 /92؛ الشوکانی، 1407، 1 /266؛ألبانی، 1412: 3/ 58 ) حدیث « نعم الصهر القبر» ( ملاعلی قاری، بی تا: 9 / 332) قائلین به وضع حدیث: حکم به وضع حدیث در برخی کتب نظیر«اسنی المطالب» (الحوت، ج1 / 307،«الاسرار المرفوعه» (ملا علی قاری،1391، ج1 /371،«التذکره فی الاحادیث المشتهره»( زرکشی، 1406، ج1 / 186)،«الجد الحثیث» (العامری، بی تا، ج1 / 186)،«دررالمنتثره» (سیوطی،1408: ج1 / 249،) «الفوائد المجموعه»(الشوکانی، 1407: ج1/ 20) «لؤلؤ المرصوع» القاوقجی،1994، ج1 / 211، «المصنوع فی معرفة الحدیث الموضوع» (القاری الهروی، 1014، ج1 /202»،»المقاصد الحسنه» (سخاوی: ج1/117»،«تذکره الموضوعات» ( فتنی الهندی،بی تا: ج1/)1766، «المرأة فی موکب الدعوة» (الطحان،2000: ج1:8)«المفصل فی فقه الدعوة إلی الله تعالی»( الشحود، 1428: 8/ 57) تجلی حدیث در شعر: طبق نوشته های فردوسی هر کس دختر دارد بدبخت است .