خلاصة:
هدف اصلی مقاله حاضر، پهنه بندی مخاطرات جوی در شمال شرق ایران (خراسان بزرگ) می باشد. برای این منظور از داده های سازمان هواشناسی کشور در مقیاس روزانه و ماهانه برای تعداد 17 ایستگاه هواشناسی سینوپتیک در محدوده سه استان خراسان شمالی، خراسان رضوی و خراسان جنوبی برای یک دوره 38 ساله( 2008-1971) استفاده شد. در این تحقیق تعداد 13 مخاطره جوی مهم در محدوده خراسان بزرگ مورد بررسی قرار گرفت. بطور کلی پدیده ها در قالب دو روش اصلی مورد بررسی قرار گرفت و نقشه های فراوانی وقوع به تفکیک برای هریک از مخاطرات با بهره گیری از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS) تهیه شد. در ادامه با در نظر گرفتن میزان مشابهت ها و تفاوت ها، 13 مخاطره جوی یاد شده در قالب 3 دسته اصلی مخاطرات دمایی، مخاطرات مرتبط با دید و مخاطرات بارشی دسته بندی شدند و برای هر دسته نقشه پهنه بندی فضایی تهیه گردید. در نهایت با ترکیب نتایج حاصل از بررسی تمامی مخاطرات، نقشه جامع مخاطرات جوی منطقه مطالعاتی تهیه شد. یافته های تحقیق نشان داد بخش های کوهستانی شمال خراسان از جهت فراوانی وقوع رخدادها، جزء پرمخاطره ترین مناطق محسوب می گردند، درحالی که بخش های غربی و جنوبی خراسان از کمترین میزان خطرپذیری برخوردارند. الگوی فضایی وقوع مخاطرات بیانگر روند افزایشی مخاطرات دمائی از شمال به جنوب بوده و در مقابل مخاطرات بارشی از الگویی معکوس برخورداراند، مخاطرات مرتبط با دید یک الگوی غالب مداری را بویژه در نیمه شمالی خراسان نشان می دهند، بطوری که از غرب به شرق بر میزان وقوع رخدادهای مرتبط با دید افزوده می شود.
Introduction: Atmospheric hazards are defined as any atmospheric event، which adversely affect or may adversely affect human life، property، or other aspects of the environment. The events can influence all aspects of human life. The main purpose of this research is zonation of atmospheric hazards in the northeast of Iran including North Khorasan، Khorasan Razavi and South Khorasan. In order to achieve the purpose، the spatial distribution of all atmospheric hazards، which occur over the area، has been investigated in terms of frequency and intensity.
ملخص الجهاز:
"بر این اسـاس ، مطالعـه حاضـر در صـدد آن است که ضمن بررسی مجزای هریک از مخاطرات جوی در منطقه شمال شرق ایران ، پهنه بندی جامعی از میـزان وقوع مخاطرات جوی در خراسان بزرگ ارائه نماید.
بررسـی هـا بیانگر آن است که تعداد مخاطرات جوی برای محدوده خراسان بزرگ به ١٣ مورد بالغ مـی گـردد ، کـه عبارتنـد از: ١- یخبندان ٢- روزهای توoم با غبار ٣- تگرگ ٤- توفـان تنـدری ٥- بـارش شـدید ٦- بـارش حـدی ٧- امـواج گرمایی ٨- سوزباد ٩- کولاک (باد شدید توoم با برف ) ١٠- مه گرفتگی ١١- خشکسـالی (شـدید و خیلـی شـدید ) ١٢- برف سنگین ١٣- توفان گردوغبار.
- به طور کلی بخش های شمالی و شمال شرق منطقه مورد مطالعه در دسته بندی مخاطرات دید بسـیار زیـاد، زیـاد و متوسط جای میگیرند و بدین ترتیب این مناطق بیشترین خطر را دارا میباشند.
شکل پهنه بندی ترکیبی مخاطرات جوی در محدوده مورد مطالعه - بخش های غربی و جنوبی خراسان بزرگ نیز کمترین میزان وقـوع مخـاطرات را تجربـه مـی کننـد .
با توجه به بررسیهای انجام شده ، نتایج کلی زیر حاصل گردیده است : - با توجه به نقشه پهنه بندی مخاطرات جوی، نیمه شمالی خراسان بزرگ از نظر فراوانی وقـوع انـواع مخـاطرات ، با قرارگیری در رتبه های زیاد و بسیار زیاد، بلاخیزترین منطقه در شمال شـرق ایـران محسـوب مـی گـردد .
Sttes United the in nd lnd of Journl ."