سخن نخست: جامعه پویا، توسعه جریانهای فکری افتتاحية

"با این وصف، با کاهش فشار مورد نیاز برای براندازی رژیم سابق و روحیه‌های خاص انقلابی‌گری برای آن، دور جدیدی، که با تسامح فراوان شاید بتوان آن را پیدایی روند عادی در تحولات کشور نام نهاد، چگونگی اتصالات و انفصالها میان نیروهای یادشده را، در چارچوب نظام جدیدالتأسیس جمهوری اسلامی، متحول و لذا در خور توجه و نیازمند مراقبت و هدایت کرده است، زیرا در وضعیت جدید، آزادی و ابتکار عمل نیروها مجهز به ساختار مناسب نیست و بنابراین فرایند تحولات در دوره آزاد شدن پتانسیلهای عمومی و آشکار شدن ریشه‌های عمومی قدرت، کنش و واکنش پیوسته‌ای را میان جامعه و حکومت در چارچوب طراحی‌شده در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران به‌وجود آورده است که می‌توان آن را ویژگی اساسی جامعه‌شناسی سیاسی ایران در این دوره تاریخی دانست."