ملخص الجهاز:
"البته اگر کسی تحصیلات دانشگاهی مثلا در رشته علوم سیاسی داشته باشد یا اینکه به طور شخصی مطالعاتی در علوم سیاسی کرده باشد، وی نیز میتواند در مورد حضرت امام تحقیق کند اما ضرورت ندارد.
راجع به بخش دیگر سخن شما که آیا باید محقق امام با علم خاص آشنا باشد، توجه داشته باشید که دو نوع تحقیق درباره شخصیت فردی میتوان انجام داد: 1ـ گاهی هدف تحقیق این است که محقق میخواهد پرتوی از شخصیت فرد را بفهمد و بشناسد ولو این پرتو به گفتههای دیگران مستند باشد.
شرط اولی که جنابعالی برای فقه پویا متذکر شدید و معتقد بودید که فقیه در اجتهاد درباره مسائل امروزی علاوه بر اینکه حکم میدهد باید موضوع حکم را نیز معین کند، به نظر میرسد که این شرط، ملزومات بسیار انقلابی برای فقه ما دارد.
این سؤال وقتی اهمیت مییابد که وظیفه کنونی فقیه استخراج حکم از منابع دینی است و به شناخت موضوع که خود حوزه شناختی جدید و کاملا مؤثر است، اهمیتی نمیدهد؟ به نظر حقیر ویژگیهایی که برای فقه پویا برشمرده شد از قبیل ملاحظه تشخیص موضوع، اهم و مهم، زمان و مکان باعث پدید آمدن علم جدید نمیشود؛ همانگونه که لازم باشد فقیه در ابتدا با این مشخصهها در علم یا حوزهای دیگر آشنا، و بعد به حوزه فقه برگردد.
به علاوه علم مستقلی، مثل زیست و فیریک و شیمی نیز به شمار نمیرود، بلکه مجتهد تازمانی که میخواهد مجتهد گردد، نیازی به دانستن این ویژگیها، مثل شناخت توسعه سیاسی و مسائل پیچیده بانکداری، ندارد اما وقتی میخواهد بر مصدر افتا بنشیند و بهطور مشخص در مسألهای نظر دهد باید اطلاعات را پیدا کند."