خلاصة:
زبان شناسی یکی از ابزارهای مـوثر در تحلیـل سـبک شـناختی مـتن اسـت . بیتردید یکی از وجوه تفاوت مکتب ها و نظریه های ادبی با یکدیگر، زبان مورد استفادة آنهاست . این مسئله فرضیه بنیـادین ایـن مقالـه را شـکل داده است . پژوهش حاضر با نگاهی تطبیقی به بازیابی نحوة بـه کـارگیری زبـان در دو مکتب رئالیسم و سوررئالیسم و بیـان وجـوه تفـاوت آن از رهگـذر بررسی دو رمان برجسته فارسی، بـوف کـور صـادق هـدایت و سووشـون سیمین دانشور میپردازد. پشتوانه نظـری ایـن مقالـه روش سـبک شـناختی جفری لیچ است . تحلیـل زبـانی دو اثـر نشـان مـیدهـد بـا ایـن کـه مبنـای مشترکی در عناصر زبانی همه مکاتب ادبی به چشـم مـیخـورد امـا نحـوة
ملخص الجهاز:
"با این که دو اثر مورد نظر از منظر زبانی کاملا مورد ارزیابی و بررسی قرار گرفتـه انـد، در مباحـث تحلیلـی ایـن مقالـه به طور روشن و مشخص از هر متن ، دو قطعـه درحـدود ١٥٠٠ واژه بـه شـکل اتفـاقی و البتـه پیوسته انتخاب شده است (هدایت ، ١٣٣١: ٢٤-١٤؛ دانشور، ١٣٧٧: ٣٦-٣٠) تـا ضـمن ارائـۀ دقیق آمار و اطلاعات درپیوسـته بـا روش سـبک شـناختی لـیچ ، بتـوان نتـایج حاصـل از ایـن پژوهش را به قطعیت علمی نزدیک تر کرد.
میزان کاربری اصول نظری لیچ در بوف کور و سووشون اصول روش لیچ سووشون (صفحات ٣٦-٣٠) بوف کور (صفحات ٢٣-١٤) اسم ٤٥٤ (تعداد کل ) ١٤٠ (تعداد کل ) اسم خاص 18 ندارد اسم مکان خاص 5 ندارد اسم مکان عام 5 3 واژگان و اصطلاحات 11 21 اصول روش لیچ سووشون (صفحات ٣٦-٣٠) بوف کور (صفحات ٢٣-١٤) محاوره ای گویش و لهجه شیرازی ٢ مورد انگلیسی ١٥ جمله ندارد فعل ٣٨٥ (تعداد کل ) ٣٦٥ (تعداد کل ) قید ٤٥ (تعداد کل ) ٢٨ قید حالت ١٧ قید زمان و مکان ٦٤ (تعداد کل ) ٢٢ قید حالت ٤٢ قید زمان و مکان صفت ٢٩ (تعداد کل ) ٦ صفت ارزشی ٢٣ مورد فیزیکی و عینی و ملموس ٩٨ (تعداد کل ) ٦٠ مورد عینی اما وحشتناک و متفاوت ٣٨ مورد ذهنی تعداد جمله ٤١٢ جمله ١٨٤ جمله جمله های خبری 385 ١٤٧ در اغلب موارد مبهم جمله های پرسشی 19 13 جمله های تعجبی و شبه جمله 8 - جمله های عجیب و مبهم - 89 ادات شک و تردید - 19 تشبیه 3 26 استعاره 1 5 تعبیرات متناقض نما - 9 توصیف 6 18 از رهگذر این آمار و داده های تحلیلی ، حاصل دریافت نویسنده از زبان دو اثر بـه شـرح زیر است : ١.
در سووشون به عنوان یک اثر رئالیستی که مخاطبان گسترده ای دارد، اسم هـای عینی و محسوس به کار گرفته شده است ، واژه ها و اصطلاحات عامیانـه در آن خودنمایی می کند و فعل های متنوع با زمان های گوناگون دیـده مـی شـود کـه به طور کامل بـا زمـان روایـت مطابقـت دارنـد."