چرخه های گذار در تاریخ اقتصاد سیاسی ایران مقالة

مطالعات سیاسی زمستان 1392 - شماره 22 ، العلمية - البحثية (Azad University (‎28 صفحة - من 1 إلی 28 )

الکلمات المفتاحية: تاریخ اقتصاد سیاسی ایران سده های میانه حقوق مالکانه خصوصی روند انباشت سرمایه فرماسیون اجتماعی چرخه های گذار نیروهای بازار Middle ages History of Political Economy of Iran Modern Ara Proprietary Rights Process of Capital Accumulation Market Forces Social Formation Transition Cycles

fa en

خلاصة:

مقاله درصدد توضیح چرخه های گذار در تاریخ اقتصاد سیاسی ایران از سده های میانه تاکنون در قالب سه چرخه «ابتدایی،میانی و بزرگ» و شرح تحولات متعاقب ان است. مقاله نشان می دهد که چگونه در فاصله حاکمیت سلجوقیان در قرن یازدهم میلادی تا پایان کار قاجار در قرن نوزدهم، حقوق مالکانه خصوصی، روند انباشت سرمایه و نقش نیروهای بازار در ساخت کلی اقتصاد سیاسی ایران تغییراتی محدود داشت و چرا و چگونه از نیمه دوم قرن نوزدهم به تدریج زمینه برای سه چرخه اصلی «گذار ابتدایی،میانی و بزرگ» در تاریخ اقتصاد سیاسی و فرماسیون اجتماعی ایران هموار شد.

ملخص الجهاز:

ک. ؛ پیگولوسکایا و دیگران ١٣٤٦؛ کرانتوفسکی ١٣٥٩؛ لمبتون ١٣٤٥، ١٣٧٩ و ١٣٨٢؛ پطروشفسکی ١٣٥١؛ ١٣٤٦؛ فرای ١٣٦٨؛ عیسوی ١٣٦٢؛ انتنر ١٣٦٩؛ مارکس ١٣٦٣؛ ویتفوگل ١٣٩١؛ گیرشمن ١٣٧٢؛ کدی ١٩٦٠؛ اشرف ١٣٥٦؛ کارشناس ١٣٨٢؛ امجد ١٣٨٠؛ سوداگر ١٣٥٩ و ١٣٦٩؛ پیرنیا ١٣٥١؛ آبراهامیان ١٣٧٨ و ١٣٧٦؛ ولی ١٣٨٦؛ کاتوزیان ١٣٧٧ و ١٣٧٩). ک. ؛ لمبتون ١٣٤٥ و ١٣٨٢؛ باستانی پاریزی ١٣٥٧؛ شاردن ١٣٥٠) 5 ظهور شرایط جدیدی مانند آغاز روند نوسازی صنعتی (در پی شکست ایران در جنگ های اول و دوم ایران و روس ) و به رغم ورود اولیۀ اقتصاد سنتی ایـران در نظـام جدیـد تجـارت و سـرمایه داری جهانی، در عصر صفویه نیز تحولی در ساخت کلی اقتصاد سیاسی و فرماسـیون اجتمـاعی ایران ایجاد نگردید چراکه اولا تسلط دولت بر «زمـین و نظـام بـازار» باعـث گردیـد تـا در دورة صفویه نیز، دولت همچنان بزرگ ترین مالک و ارباب کل باقی بماند. ٢. «گذار ابتدایی» در نظام اقتصاد سیاسی و فرماسیون اجتماعی ایران از نیمۀ دوم قرن نوزدهم ، به موازات ادغـام تـدریجی اقتصـاد سـنتی ایـران در نظـام جدیـد تجارت و سرمایه داری جهانی، بخش خصوصی از شرایط و مناسبات نوظهور تجاری بـرای ایجـاد صنایع جدید استفاده نمود و از آن جمله ، حاج محمـد و حـاج حسـین امـین الضـرب کارخانـۀ شیشه ، نیروی برق و آجرسازی را در تهـران تأسـیس کردنـد، محمـد حسـن خـان ناصـرالملک کارخانۀ ریسندگی و بافندگی را پایه گذاشت ، محمد حسن رشـتی کارخانـۀ ابریشـم بـافی را در گیلان ایجاد نمود، ربیـع زاده و شـرکاء کارخانـۀ صـابون سـازی را راه انداختنـد و حـاج میـرزا سپهسالار شرکت چراغ گاز را تأسیس کرد.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول