خلاصة:
در فلسفههای رایج برای حدوث عالم، انواعی بیان شده و عالم را بهاجمال به انواعی از حدوث، حادث دانستهاند؛ مانند «حدوث ذاتی»، «حدوث زمانی»، «حدوث تجددی» و «حدوث دهری». در مقالة پیش رو به نقد دیدگاههای فلاسفه در مورد انواع حدوث عالم میپردازیم و روشن میکنیم هیچیک از این حدوثها در نظام کثرت وجود و انقسام موجود به حادث و قدیم پذیرفتنی نیست؛ بلکه باید حدوث عالم را بر اساس نظام کثرت ظهورات، طرح و اثبات کرد.
ملخص الجهاز:
"توضیح اینکه، ذوات امکانی در نظر میرداماد به حسب طبیعتشان معدوماند؛ یعنی هر ذات امکانی من حیث هی هی، بدون اشتراط به هر شرطی و بدون تقید به هر قیدی، در متن واقع، معدوم است؛ زیرا اگر آنها ـ درحالیکه به هیچ شرطی مشروط نیستند ـ در متن واقع معدوم نباشند، باید آنها در همین حال لابشرطی، در متن واقع موجود باشند (چون ارتفاع نقیضین از متن واقع محال است) و این بدین معناست که حقایق امکانی، موجوداتی ازلی و سرمدی و حقایقی واجبالوجود بالذات باشند؛ چون آنها درحالیکه مشروط به هیچ شرطی و مقید به هیچ قیدی نیستند، موجودند و روشن است چیزی که در اتصاف به وجود، به هیچ شرطی اشتراط نداشته باشد و مقید به هیچ قیدی نیست، ان العدم الزمانی المتقدم علی وجود الکائن، تقدما بالزمان، لیس یصح فیه ان یقال ان بارتفاعه یکون وجود الکائن، فانه فی حده وعن زمانه لا یرتفع بتة."