خلاصة:
نوشتار پیش رو نقدی است بر کتاب مدیریت کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی تالیف دکتر عبدالحسین فرج پهلو و مژگان قاسمی که در آن به بررسی علم مدیریت و جنبه های گوناگون آن در کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی اشاره دارند. این کتاب در هفت فصل و سه پیوست تالیف شده است. در این کتاب مولفان، طبق اظهار خودشان، در راستای تالیف اثری برای برنامه درسی دوواحدی با عنوان «مدیریت کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی» برای دانشجویان کارشناسی علم اطلاعات و دانش شناسی، به بیان تعاریف و مفاهیم مدیریت، وظایف و نقش های مدیر، مدیریت کتابخانه ها و تحولات آن، سازمان و تشکیلات کتابخانه، خدمات و فعالیت های یک کتابخانه، فناوری های نوین و اداره کتابخانه و ارزیابی عملکرد و بهره وری در کتابخانه ها پرداخته اند. در این نقد، با نگاهی همه جانبه نگر به این اثر، ابتدا به معرفی مولفان و خود اثر و جایگاه آن بین آثار مشابه در حوزه مدیریت کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی پرداخته می شود. سپس فصل های مختلف کتاب بررسی و نکات مثبت و منفی و نیز مزایا و کاستیهای آن بیان می شود.
ملخص الجهاز:
در این کتاب مؤلفان، طبق اظهار خودشان، در راستای تألیف اثری برای برنامۀ درسی دو واحدی با عنوان «مدیریت کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی» برای دانشجویان کارشناسی علم اطلاعات و دانششناسی، به بیان تعاریف و مفاهیم مدیریت، وظایف و نقشهای مدیر، مدیریت کتابخانهها و تحولات آن، سازمان و تشکیلات کتابخانه، خدمات و فعالیتهای یک کتابخانه، فناوریهای نوین و ادارۀ کتابخانه و ارزیابی عملکرد و بهرهوری در کتابخانهها پرداختهاند.
از همین روست که تا کنون در چارچوب برنامههای آموزشی کتابداری یا براساس نظریهها، کتابهای بسیاری نیز به زبانهای مختلف در کشورهای مختلف بهطور اختصاصی با هدف آموزش مدیریت کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی تألیف و منتشر شدهاند که بیتردید این روند ادامه دارد.
بنابراین کتابخانهها نیز مانند بسیاری از سازمانها برای تداوم حیات خود و حفظ جایگاه خود در جوامع بشری ناگزیر باید به اصول علم مدیریت پایبند باشند، آنها را پیاده کنند و مطابق این اصول، بهرهوری خود را افزایش دهند.
درمجموع میتوان گفت همانطور که در مقدمه نیز آمده است، هدف از تألیف کتاب تأمین منبعی مناسب برای پرکردن خلأ موجود در حوزۀ منابع دو واحد درسی «مدیریت کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی» برای دانشجویان رشتۀ علم اطلاعات و دانششناسی است.
با این حال مطالب ارائهشده در کتاب حاضر دربرگیرندۀ مطالب پایه، اساسی و البته تخصصی علم مدیریت برای دانشجویان رشتۀ علم اطلاعات و دانششناسی همراه با مثالهایی دربارۀ فضای کتابخانهها و مراکز اطلاعرسانی است.
از آنجا که بیشتر بخشهای کتاب دربرگیرندۀ مباحث مدیریتی و درنتیجه واژگان تخصصی حوزۀ مدیریت است، لازم است برای آشنایی بیشتر خوانندگان با واژگان این حوزه و افزودن غنای بیشتر به این اثر تألیفی، واژهنامه نیز در پایان اثر اضافه شود.