خلاصة:
هدف: رفتار پرخاشگري مشكلي متداول ميان افراد عقب مانده ي ذهني است. يكي از روش هاي پيشنهاد شده جهت درمان پرخاشگري، هنردرماني است. بر اين اساس، هدف از مطالعه حاضر، تعيين ميزان تاثير نقاشي بركاهش پرخاشگري دانش آموزان دختر عقب مانده ذهني آموزش پذير مقطع ابتدايي شهرستان كرج مي باشد. روش بررسي: در اين پژوهش كه يك مطالعه مداخله اي از نوع شبه تجربي با طرح پيش آزمون - پس آزمون با گروه هاي كنترل و آزمايش است، 52 دانش آموز دختر عقب مانده ذهني آموزش پذير مقطع ابتدايي شهرستان كرج با استفاده از روش نمونه گيري خوشه اي چند مرحله اي پس از لحاظ كردن ملاك هاي ورود به مطالعه، جهت شركت در پژوهش انتخاب شدند. براي سنجش ميزان پرخاشگري دانش آموزان از پرسشنامه پرخاشگري كودكان كم توان ذهني (.B.D.Gh) استفاده شد. پس از استخراج نتايج پيش آزمون، با توجه به پايه ي تحصيلي، سن و ميزان پرخاشگري، دانش آموزان در دو گروه همتا قرار داده شدند و به صورت تصادفي يك گروه به عنوان گروه كنترل و ديگري به عنوان گروه آزمايش انتخاب شد. سپس گروه آزمايش در 8 جلسه ي پي در پي، هر روز طبق دستورالعمل به نقاشي پرداختند. اجراي پرسشنامه پرخاشگري به عنوان پس آزمون، 10 روز پس از آخرين جلسه اجرا انجام شد تا مشخص شود كه آيا اين روش در كاهش پرخاشگري موثر بوده است يا خير؟ داده هاي بدست آمده با استفاده از آزمون هاي آماري تي مستقل و زوجي، كولموگروف اسميرنوف، تحليل واريانس يك راهه و آزمون تعقيبي توكي مورد تجزيه و تحليل قرار گرفتند.
يافته ها: نتايج پژوهش نشان داد كه بين ميانگين نمرات پيش آزمون و پس آزمون پرخاشگري كل، پرخاشگري غير كلامي به خود، پرخاشگري كلامي به غير خود و پرخاشگري غير كلامي به غير خود گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل تفاوت معناداري وجود دارد (001/0>p ). ولي بين ميانگين نمرات پيش آزمون و پس آزمون پرخاشگري كلامي به خود گروه آزمايش در مقايسه با گروه كنترل تفاوت معناداري وجود ندارد (001/0< p). همچنين بررسي اثر سن بر كاهش ميانگين نمرات گروه هاي آزمايش و كنترل نشان داد كه تفاوت آماري معناداري بين پرخاشگري گروه هاي سني در پيش آزمون (p=0/01) و پس آزمون (p=0/03)وجود دارد. لذا از آزمون تعقيبي توكي استفاده شد. نتايج آزمون توكي نشان داد كه گروه سني11 تا 12 سال در موقعيت پيش آزمون، ميانگين پرخاشگري كمتري نسبت به گروه سني 14 تا 15 سال داشته است.