خلاصة:
بررسي حاضر به منظور تبيين تاثير عوامل جمعيتي و اجتماعي بر سطح سلامت سالمندان ۶۰ سال و بالاتر در شهر مشهد صورت گرفته است. چارچوب نظري با رويكردي بين رشته اي مبتني بر نظريه گذار جمعيتي و سرمايه اجتماعي است. روش تحقيق پيمايشي و شيوه نمونه گيري تصادفي طبقه اي بوده است. حجم نمونه آماري ۵۷۰ نفر و ابزار سنجش، پرسش نامه استاندارد سلامت SF۳۶ بوده كه براي جمع آماري اطلاعات از تكنيك مصاحبه استفاده شده است. سازه سنجش سرمايه اجتماعي براساس مفاهيم نظريه پاتنام و كلمن تنظيم شده است و در سنجش اعتبار سازه هاي پرسش نامه، علاوه بر استفاده از شيوه اعتبار محتوا از طريق تحليل عاملي، سازه ها تاييد شده است. همچنين، تاييد پايايي دروني پرسش نامه توسط ضريب الفاي كرنباخ بوده و تجزيه و تحليل دادها از طريق روش هاي آماري (آزمون هاي تك متغيره، رگرسيون چندمتغيره، و در انتها، معادلات ساختاري و تحليل مسير) با كمك دو نرم افزار SPSS و EQS انجام شده است. نتايج تحقيق نشان داده است كه سلامت سالمندان در شهر مشهد در حد متوسط است؛ اما سلامت مردان بيش تر از زنان است. تحصيلات بالاتر، داراي همسر بودن، وضعيت اقتصادي مطلوب تر، بر سلامت تاثير مثبتي دارد. افزيش ميزان انزواي اجتماعي و سن، رابطه منفي با ميزان سلامت سالمندان داشته است. سرمايه اجتماعي به عنوان موثرترين متغير، ۲۰ درصد از تغييرات سلامت سالمندان را تبيين كرده و در مجموع، ۳۷ درصد تغييرات سلامت توسط متغيرهاي تحقيق حاضر، تبيين شده است.
ملخص الجهاز:
"1 World Health Organization 2 King 3 social factors 4 Wilkson 5 Social capital ١١٢ مجلۀ علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد سال سیزدهم در دهۀ گذشته شواهدی از کشورهای مختلف وجود داشتند که وضعیت سلامت را به سرمایۀ اجتماعی پیوند میدادند که اغلب توسط مشارکت اجتماعی ١ انـدازه گیـری شـده بودنـد (دبرنـد٢ و سـروئو٣، ٢٠٠٨؛ جاستو٤، ٢٠٠٩؛ براون شفلر٥ ٢٠٠٨؛ هومبرس ٦، ٢٠٠٧؛ اسلام ، ٢٠٠٧؛ اجتهادی، ١٣٨٠؛ شارع پور، ١٣٧٩).
این تحقیق به دنبال پاسخ به این سؤال است کـه وضـعیت سـلامت افـراد بـالای ٦٠ سـال (سـالمندان ) برحسب شاخص های جمعیتی و اقتصادی- اجتماعی در نمونۀ مورد بررسی (شهر مشهد) چگونـه اسـت و این که تفاوت احتمالی سطح سلامت فیزیکی و روانی در نمونۀ مورد بررسـی تـا چـه انـدازه ، تحـت تـأثیر مستقیم و غیرمستقیم سرمایۀ اجتماعی، به عنوان یکی از متغیرهای مطرح در بررسیهای جهانی سـلامت و به ویژه در دو دهۀ اخیر است .
همچنین ، بررسیهای انجام شده در ارتباط با ابعاد سرمایۀ اجتماعی؛ شامل : حمایـت اجتمـاعی، اعتمـاد اجتماعی، مشارکت اجتماعی و شبکۀ روابط اجتمـاعی (اسـچران ، ١٩٩٣؛ دسـوزا، ٢٠٠٥؛ کوششـی، ١٣٨٦؛ میرزایی و شمس قهفرخـی، ١٣٨٨؛ مـؤمنی و کریمـی، ١٣٨٩؛ اسـماعیلی، ١٣٨٩؛ میرزایـی و کـاوه فیـروز، ١١٦ مجلۀ علوم اجتماعی دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی مشهد سال سیزدهم ١٣٨٨؛ کلدی، ١٣٨٦؛ قاسمی، ١٣٨٩)، نشان دهندة رابطۀ بین این ابعاد با سلامت افراد سالمند است ."