خلاصة:
اصل اول قانون اساسی، نوع حکومت ایران را جمهوری اسلامی معرفی کرده که از دو مولفه «جمهوریت» و «اسلامیت» تشکیل شده است. پایه و مبنای چنین نظامی به ابتکار و اندیشههای رهبر کبیر انقلاب اسلامی، امام خمینی(ره)، باز میگردد که پس از به ثمر نشستن مبارزات آزادیخواهانه و اسلامگرایانه مردم، نوع نظام سیاسی، جمهوری اسلامی؛ نه یک کلمه زیاد و نه یک کلمه کم، توسط ایشان پیشنهاد شد و در دوازدهم فروردین 1358 به تصویب عموم رسید. هدف عمده مقاله تحلیل ماهیت نظام جمهوری اسلامی ایران و مقارنه دو مولفه جمهوریت و اسلامیت در گفتمان حقوق اساسی، با تاکید بر اندیشههای حضرت امام خمینی(ره) است. یافتههای پژوهش متاثر از اندیشههای امام خمینی(ره) و قانون اساسی، موید این امر است که جمهوریت، شکل و قالب حکومت و اسلامیت، ماهیت نظام سیاسی است، لذا بین دو مفهوم جمهوریت و اسلامیت رابطهای از نوع وفاق برقرار است. حکومت جمهوری اسلامی ایران از لحاظ شکلی با جمهوریهای مرسوم تفاوتی ندارد، اما از نظر ماهیتی، متفاوت از دموکراسی و سایر نظامهای سیاسی دنیاست.
ملخص الجهاز:
جمهوریت و اسلامیت در گفتمان حقوق اساسی ایران با تأکید بر اندیشه امام خمینی(ره ) دکتر حسن خسروی ، محمود فلاح وحید دهنوی تاریخ دریافت : ٩٥/٠٣/١٨ تاریخ پذیرش : ٩٥/٠٨/٠٥ چکیده اصل اول قانون اساسی، نوع حکومت ایران را جمهوری اسلامی معرفی کرده که از دو مؤلفه «جمهوریت » و «اسلامیت » تشکیل شده است .
کلیدواژه ها: امام خمینی(ره )، جمهوریت ، اسلامیت ، جمهوری اسلامی، حقوق اساسی، قانون اساسی - نویسندة مسئول : دانشیار گروه حقوق عمومی، دانشگاه پیام نور ،تهران ، ایران - دانشجوی دکتری علوم سیاسی و پژوهشگر پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی، دانشگاه باقرالعلوم (ع )، قم ، ایران - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل ، دانشگاه آزاد واحد تهران شمال ، ایران مقدمه اندیشه حکومت عادل و شایسته همواره محور تلاش های مردم علیـه حاکمـان ظـالم و مسـتبد بوده و در این زمینه ، تحولات و دگرگونیهای عظیمی در زمام داری دولت هـا اتفـاق افتـاده اسـت .
مقاله بدین صورت سازماندهی میشود: در ابتدا مفاهیم جمهوریت و اسلامیت و شاخصه های آنها بررسی میشوند، سپس به جایگـاه جمهوریـت ، اسـلامیت و نظـام جمهـوری اسـلامی از منظـر موازین اسلامی، اندیشه های حضرت امام (ره ) و قـانون اساسـی پرداختـه مـیشـود و در نهایـت ، بـه تعامل و مقارنه دو مؤلفه جمهوریت و اسلامیت در نظام سیاسی و حقوقی ایران در گفتمـان حقـوق اساسی اشاره میشود.