خلاصة:
مديريت مهمترين عامل در حيات، رشد و بالندگی يا مرگ يک جامعه است و روند حرکت از وضع موجود به سوی وضع مطلوب را کنترل میکند. روستاها به منزله مکانهايی خاص با شيوه زندگی و فعاليتهايی متفاوت نسبت به شهرها نيازمند الگوی مديريتی مجزا و منطبق با شرايط اقتصادی، اجتماعی و بومشناختی حاکم بر روستا هستند. نگاهی به سير تاريخی مديريت اين نکته را آشکار میسازد که شکست دولت و بازار در عرصه مديريت در دو قرن اخير به علت ناکارآمدی دولت و بازار بوده است. اما در دهههای اخير، از يک سو، مديران و برنامهريزان روستايی بدين نتيجه رسيدهاند که بدون مشارکت مردم محلی، در کنار دولت و بازار دسـتيابی به توسعه پايدار غيرممـکن اسـت، و از سوی ديگر، تغيير در شيوه مديـريتی مسـتلزم نگاهـی نو به نقش نهادهای مـؤثر در روستاسـت. در نتيجه، به دليل پويايی جامعه روستايی، هيچ نسخه از پيشتجويزشدهای بدون مشارکت مستقيم مردم، دولت و بازار در فرآيند سياستگذاری، برنامهريزی و مديريت پاسخگوی کاستیها نيست. فرآيند مديريت و برنامهريزی روستايی نيازمند دستيابی به يک نقطه تعادل ميان قدرتهای مؤثر در آن است که از آن با عنوان مديريت مشارکتی ياد میشود. هدف اين تحقيق، از يک سو، يافتن شيوه مديريتی سازگار با شرايط روستاها و از سوی ديگر، برقراری تعامل منطقی بين نيروهای بومی و غيربومی برای برنامهريزی مناسبتر است. سؤال تحقيق اين است که آيا مديريت مشارکتی میتواند منجر به شکلگيری ترکيب مناسبی از بازيگران عرصه مديريت روستايی شود؟ روش تحقيق مطالعه کتابخانهای و به شيوه توصيفی- تحليلی است.
Management is the most important factor in vitality، growth، decline and death of a community; it also controls the path of movement from existing to ideal situation. Villages are specific places that the modes of activity and life in them differ considerably from cities، thus they require a management pattern different from city and one which is consistent with socio-economic and ecological conditions of a village. A historical review of the management and planning trends reveals that market and state inefficiency is the main reason for their failures during the last decades. In recent decades rural planners and decision makers، on one hand، have reached to this conclusion that to achieve sustainable development local community should be present besides the state and the market. On the other hand، a change in management style calls for a new look at the role of effective institutions in village. The dynamics of rural community cannot permit the application of a predetermined prescription in the absence of participation of people، state and market in policy making، planning and management process. Thus، rural planning and management process requires the achievement of an equilibrium، called participatory management، for all the effective powers involved. The goal of this study، on one hand، is to find a style of management which is consistent with village environment، and on the other hand is the establishment of a reasonable interaction between local and non local forces for a more appropriate planning. The main research theme is whether participatory management can lead to the formation of an appropriate mix of actors in rural management scene. The research methodology is descriptive-analytical and based on library research.
ملخص الجهاز:
"از این رو، می توان گفت که مـدیریت مـشارکتی روسـتایی سـرانجام جامعـه را بـه سـوی استفاده از برنامه ریزی مشارکتی روستایی سوق می دهد، زیرا برنامـه ریـزی روسـتایی بـا مدیریت مشارکتی ، تلاشی برای سازمان دهی اشکال تغییرات برای دستیابی به بازتوانی و تولید انرژی به منظور حداکثرسازی آسایش ، رفاه و خوشبختی جامعه روستایی در ابعاد پنج گانة انسانی ، اقتصادی ، سیاسی ، محیطی ، و علمی است (جـدول ۲؛ افتخـاری ، ۱۳۸۳؛ (ERD, 2002 جدول ۲- خلاصه ای از تفاوت های الگوی برنامه ریزی سنتی با برنامه ریزی مشارکتی نوع برنامه ریزی فرآیند برنامه ریزی برنامه ریزی سنتی برنامه ریزی مشارکتی مفهوم اجتماع محلی تعمیم منافع عمومی مشخص به وسیله متخصصان تقاضا برای منافع و اولویت های فردی / گروهی شکل مشارکت مشاوره عمومی متخصصان کثرت گرایی ، فرآیند طراحی گروهی و توجه به پیشنهادهای مخالف نقش کلیدی تعیین راه حل های بهینه تعیین اولویت های عمومی و تضمین دستیابی به آنها فرآیند برنامه ریزی و مراحل آن ارزیابی عملی شناخت ، تحلیل ، طرح نمایندگی دموکراتیک ، ارتباطی در شناسایی محیط و مشکلات ، هدف گذاری ، اولویت بندی نیازها و اهداف ، ارزیابی مشکلات ، طراحی برنامه عمل ، اقدام به عمل ، ارزیابی عمل روش های مطلوب روش های هزینه - فایده اقتصادی -اجتماعی ، ارزیابی اثر زیست محیطی و غیره شیوه های آموزشی ، ظرفیت سازی ، توانمندسازی ، تحقیق مبانی اخلاقی سودگرایی آزادخواهی و تأمین نظرهای مخالف نقش کلیدی اجتماع محلی همکاری در فرآیند عملی همکاری در فرآیند کثرت گرا، تهیه برنامه های مخالف نقش ایده آل دولت اهمیت تصمیم متخصص و سیاست های مکمل تمرکززدایی ، توزیع ثروت تأمین نیازهای اساسی و هماهنگی در منافع متضاد مجری طرح شرکت توسعه و عمران خصوصی یا عمومی شرکت توسعه و عمران خصوصی یا عمومی هدف فلسفی عقلانیت عدالت توزیعی و تأمین منافع اجتماعی ارزش های رقابتی پیروزی اکثریت ایجاد توازن و برابری فرصت ها، رعایت قواعد بازی اصلاحات مورد نظر شفافیت تصمیم گیری حذف دخالت دولت ، قدرت و استقلال روزافزون اجتماع محلی محصول و نتیجه گیری غیرمشارکتی ، ارائه گزینة درست جامع و از کل به جزء مشارکتی ، ارتباطی ، از جزء به کل ، گزینه های مختلف فراگیر، تبدیل خواسته به عمل منبع : افتخاری ، ۱۳۸۳ یادداشت ها 1."