خلاصة:
فرسودگی بافتهای شهری بازتابی از کاستیها و نارسائیهایی مانند کمبود خدمات و سرانههای شهری، شبکهها و معابر ناموزون، مشکلات زیستمحیطی و... است. مسئله تأمین مالی احیای این بافتها با توجه به فقر و تنگدستی ساکنین، جمعیت رو به رشد و افزایش تصاعدی قیمت زمین و مسکن و سوداگری در بازار مسکن بهعنوان دغدغه اصلی دولتها مطرح بوده و هست. در این مقاله ضمن مرور تجربیات کشورهای توسعهیافته برای بهکارگیری صندوقهای املاک و مستغلات در تأمین مالی احیای بافتهای فرسوده، تأمین این صندوقها از طریق انتشار اوراق بهادار اسلامی (صکوک) موردبررسی و تحلیل قرار گرفت. سودآور بودن طرح احیا با دادههای موجود در مورد احیاء بافت فرسوده محله همتآباد اصفهان نشان داد سودآوری با 1/2 درصد و نرخ بازگشت سرمایه 83/26 مورد تائید بوده و از میان انواع صکوک، انتشار اوراق مشارکت، اجاره بهشرط تملیک، استصناع و مرابحه میتواند بهعنوان ابزار این تأمین مالی مورداستفاده قرار گیرد. بررسی فنی و اقتصادی و درنهایت رتبهبندی ابزارهای مذکور از طریق روش تصمیمگیری چند معیاره با شاخصهای چهارگانه بازده، ریسک، سهولت انتشار و استقبال مشتریان نیز نشان داد صکوک مشارکت بهعنوان مناسبترین گزینه میتواند انتخاب شود. ضمن اینکه مطالعات میدانی از طریق جمعآوری اطلاعات پرسشنامهای از دو نمونه منتخب از اهالی محله و سرمایهگذاران بالقوه و تحلیل آماری یافتهها، میزان استقبال از اوراق منتشره را اثبات نمود.
ملخص الجهاز:
"سودآور بودن طرح احیا با دادههای موجود در مورد احیاء بافت فرسوده محله همتآباد اصفهان نشان داد سودآوری با 1/2 درصد و نرخ بازگشت سرمایه 83/26 مورد تائید بوده و از میان انواع صکوک، انتشار اوراق مشارکت، اجاره بهشرط تملیک، استصناع و مرابحه میتواند بهعنوان ابزار این تأمین مالی مورداستفاده قرار گیرد.
2. بررسی استقبال یا عدم استقبال سرمایهگذاران بالقوه و ساکنین بافت فرسوده (محله همتآباد اصفهان) از روش تأمین مالی پیشنهادی 1-3- پیشینه پژوهش در باب مسئله تأمین مالی بهمنظور احیاء و نوسازی بافتهای فرسوده در قالب صندوقهای سرمایهگذاری املاک و مستغلات و از طریق انتشار صکوک تابهحال در ایران پژوهش جامعی که دربردارنده تمام اجزاء باشد صورت نپذیرفته است، بلکه در پژوهشهای پیشین هرکدام از اجزا بهصورت جدا و یا رابطه دو جزء باهم در نظر گرفتهشده و موردبررسی قرارگرفته است.
- هزینههای پروژه هزینهها به دو قسمت تقسیمشدهاند: هزینههای ثابت سرمایهگذاری پروژه که عبارتاند از: «خرید زمین، ساختمان، ماشینآلات و تجهیزات» هزینه محصولات پروژه که عبارتاند از «هزینه تخریب، خاکبرداری، لولهکشی، ساخت جوی و جدول، ثبت پلاک، اصلاح و نوسازی» 4- نتیجهگیری - آیا امکان انتشار صکوک مشارکت جهت تأمین مالی پروژههای خاص شهرداری وجود دارد؟ انجام پروژه تأمین مالی «طراحی صکوک جامعه مدار برای احیای بافتهای فرسوده شهری (محله همتآباد اصفهان)» امکانپذیر است؛ زیرا ارزش خالص فعلی طرح مثبت بوده و دورهی بازگشت سرمایهی طرح نیز کمتر از 5 سال است."