ملخص الجهاز:
و در اين آيه چند نکته وجود دارد که هم مي تواند شاهدي بر بحث بالا و هم مقدمه اي بر دنباله بحث و ماجراي تاريخي ما باشد که ذيلاً بدان اشاره مي کنيم: 1- لفظ (ملأ) که در اين آيه آمده است بمعناي اشراف و بزرگان قوم است که بخاطر آنکه هيبت و عظمت آنها چشمها و دلها را پر کرده بود آنها را به اين نام خوانده اند، و اين «ملأ» چنانچه از موارد استعمال آن در قرآن کريم استفاده مي شود معمولاً در طول تاريخ بزرگترين مانع و سد راه انبياء الهي بوده و احياناً طرف مشورت طاغوتهاي زمان در راه مبارزه با پيمبران و پشتيباني براي آنها بوده اند، و گاه نيز خود مستقيماً نقشه قتل رسولان و نابودي سفيران الهي را طرح مي کرده اند، که براي نمونه در آيات زير دقت فرمائيد: درباره نوح(ع) آمده: «قال الملأ من قومه انا لنراک في ضلال مبين».
3- مطلب ديگري که تذکر آن در اين جا لازم بنظر رسيد اين مطلب است که در معناي جمله «ان هذا الشيء يراد» و اجمالي که دارد مفسران وجوهي ذکر کرده اند که شايد بهترين وجه با توجه به ماجراي تاريخي آن نيز همان وجهي باشد که مرحوم علامه طباطبائي اختيار کرده که منظور اشراف قريش اين بوده که محمد(ص) با اين ادعا مي خواهد بر شما رياست کند، و بهمين خاطر شما بر اعتقادي که داريد پايداري کنيد و دست از خدايان خود برنداريد که ادعاي نبوت محمد(ص) واقعيت ندارد و سرپوشي است براي اينکه بر مردم رياست کند، نظير گفتاري که خداي تعالي از اشراف و «ملأ» قوم نوح حکايت مي کند که بمنظور جلوگيري مردم خود از اينکه به نوح(ع) ايمان آورند اينگونه مي گفتند: «فقال الملأ الذين کفروا من قومه ما هذا الا بشر مثلکم يريدان يتفضل عليکم، ولو شاء الله لا نزل ملائکة ما سمعنا بهذا في آبائنا الاولين، ان هو الا رجل به جنة فتربصوا به حتي حين.