خلاصة:
توسعة پایدار روستایی دارای ابعاد مختلفی است که در بین آنها بُعد پایداری اجتماعی در تحقّق اهداف توسعة روستایی بسیار حائز اهمّیّت است. این بعد از پایداری، تعیین نیازمندیهای اجتماعی حداقلی برای توسعة بلندمدّت و شناسایی چالشهای پیش روی عملکرد جامعه در بلندمدّت را دنبال میکند. دستیابی به پایداری اجتماعی در نواحی روستایی، نیازمند شناخت و تحلیل وضعیّت پایداری اجتماعی روستاها است. بر همین اساس، پژوهش حاضر با هدف سنجش، تحلیل و اولویّتبندی نواحی روستایی دهستان قلعهبیابان (شهرستان داراب) از لحاظ پایداری اجتماعی تدوین یافته است. اطّلاعات و دادههای مورد نیاز در این پژوهش، با استفاده از ابزار پرسشنامه جمعآوری شده است. واحد تحلیل پژوهش خانوارهای ساکن در 7 روستای بالای 20 خانوار است که 10 درصد آنها (185 خانوار) به عنوان خانوار نمونه انتخاب شدند. دادههای گردآوریشده با استفاده از آزمونهای آماری Tتکنمونهای، تحلیل واریانس یکطرفه و آزمون تحلیل واریانس اندازهگیری مکرّر، تجزیه و تحلیل و در راستای اولویّتبندی روستاهای مورد مطالعه از تکنیک RALSPI استفاده شده است. نتایج حاصله نشان میدهد که نواحی روستایی داراب از لحاظ پایداری اجتماعی بالاتر از حد متوسّط قرار دارند که البتّه تفاوت معناداری از این لحاظ در بین روستاها وجود دارد؛ همچنین بر اساس مدل RALSPIمشخّص شد که از لحاظ پایداری اجتماعی روستای فتحآباد در بالاترین رتبه و روستای بیخوبنگل در پایینترین رتبه قرار دارد. نهایتاً اینکه مشخّص گردید، معیارهای جمعیّت، امکانات و خدمات و نیز معیار رضایت زیستی نقش مؤثّری در بالابودن میزان پایداری اجتماعی روستاها دارند.
Rural sustainable development has different dimensions in which the dimension of social sustainability is of great importance. This dimension follows not only determining the minimum social requirements for long-term development but also recognizing the challenges ahead of the society performance for a long time. As a matter of fact، accessing social sustainability in rural areas requires the recognition and analysis of social sustainability of the villages. Therefore، regarding social sustainability، the present study aims at evaluating، analyzing and prioritizing rural area of Ghal’eh Biaban District (Darab City). The data are gathered through library method، (including books، articles، and statistics) and field method (the questionnaire in the frame of Likert range to evaluate and analyze social sustainability indices). The samples include the families of 7 villages with the population more than 20 families in which 10% of the population was chosen (185 people) as the sample families. Analysis of data was done using RALSPI model and statistical descriptive and inferential methods. Variance analysis was applied for explaining difference among villages in respect of social sustainability، and ranking cases was done through RALSPI method because of reducing substitution possibilities between indicators. This method requires weighting indicators، so the weight vector was calculated using entropy method whose results assumed as input of RALSPI method. The findings reveal that rural areas have higher than average social sustainability، although there are significant differences among the villages. Moreover، based on RALSPI method، it turns out that Fath Abad village has the highest rank of social sustainability while Bikh & Bongol the lowest rank of social sustainability.
ملخص الجهاز:
پایداری اجتماعی به کیفیت جوامع اشاره داشته و بیـانگر ماهیـت روابـط اجتماعی و درونی جوامع است (لیتیج و گریسر١٠، ٢٠٠٥)؛ بنابراین تلاش ها برای پرداختن به این بعد منجر بـه ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 1- Young 2- Inskeep 3- Birkmann 4- Landorf 5- Schorner 6- Colantonio 7- McKenzie 8- Michael & Peacock 9- Biart 10- Littige & Grieser یک سیستم پایدار از لحاظ اجتماعی میشود که نتیجـۀ آن ، عـدالت در توزیـع و نیـز تـدارک کـافی خـدمات اجتماعی است (آسفا و فروستل ١، ٢٠٠٧).
وزن معیارهای پایداری اجتماعی در روش آنتروپی اعتماد اجتماعی 0/0379 برون گرایی و تعامل پذیری 0/0436 رضایت از مسکن 0/0929 رضایت از کیفیت دسترسی به خدمات 0/1175 رضایت از شغل و درآمد 0/1629 رضایت از عملکرد نهادها 0/0993 احساس خوشبختی 0/1117 تعلق به مکان 0/0216 امید به آینده 0/1395 مشارکت ، همبستگی و تعامل اجتماعی 0/0219 مسئولیت پذیری 0/0193 عدت ازشع ناهنجایهایاجتاع 0/0795 عدم احساس محرومیت 0/0523 م رس یو ر می با توجه به اینکه اولین مرحله در انجام مدل RALSPI سازمان دهـی شـاخص هـای مـورد نظـر در تعـدادی خوشه یا بخش کلی است ، ١٣ معیار مورد مطالعه برحسب قرابت مفهومی آنها در چهـار گـروه شـامل سـرمایۀ اجتماعی، رضایت زیستی، برخورداری از امکانات و عامل محیطی دسته بندی شد، به این صورت که معیارهـای اعتماد اجتماعی، مشارکت ، همبستگی و تعامل اجتماعی، مسئولیت پذیری و رضایت از عملکـرد نهادهـا تحـت مجموعۀ سرمایۀ اجتماعی قرار گرفتند.