خلاصة:
ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺎﻣﻪ، ﺗﺠﺮﺑﯿﺎت و ﺗﻔﮑﺮات ﺑﺸﺮ در ﻃﻮل ﻗﺮون و اﻋﺼﺎرﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ در ﻣﺘﻦ زﻧﺪﮔﯽ ﻣﺮدم در ﻫﺮ دوره ﺟﺎری اﺳﺖ و رﯾﺸﻪ در ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻫﺎی دور دارد. ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻣﺮدم ﻫﺮ ﻣﻠﺘﯽ در ﺷﺮاﯾﻂ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺳﯿﺎﺳﯽ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ و ﻣﺬﻫﺒﯽ از ﺑﺴﺎﻣﺪ واژﮔﺎن ﺧﺎص آن ﻣﻤﻠﻮ و ﻣﺸﺤ اﺳﺖ، زﯾﺮا ﮐﻪ ادﺑﯿﺎت آﯾﯿﻨﻪ ی ﺗﻤﺎم ﻧﻤﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﯿﻮه ی ﺗﻔﮑﺮ ﯾﮏ ﻣﻠﺖ را در ﻫﺮ ﺑﺮﻫﻪ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻫﻮﯾﺪا ﻣﯽ ﺳﺎزد. ﺑﺎور ﻫﺎ و ﻣﻌﺘﻘﺪات ﻣﺬﻫﺒﯽ و دﯾﻨﯽ و ﻋﺎﻣﯿﺎﻧﻪ ﯾﮑﯽ از اﯾﻦ ﻋﻨﺎﺻﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ در ادﺑﯿﺎت دوران ﺣﮑﻮﻣﺖ ﺻﻔﻮﯾﻪ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺮوز ﯾﺎﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺷﻌﺮ دوران ﺻﻔﻮی و ﺑﻪ ﯾﮋه اﺷﻌﺎر ﺧﺪاوﻧﺪ ﻣﺮﺛﯿﻪ ﺳﺮاﯾﺎن ﻣﺤﺘﺸﻢ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﺴﺘﻨﺪی ﺑﺮای ﺑﺤﺚ و ﺑﺮرﺳﯽ ﭘﯿﺮاﻣﻮن ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻋﺎﻣﻪ و ﻓﻮﻟﮑﻠﻮر ﺑﺨﺼﻮص از دﯾﺪﮔﺎه اﺷﺎرات و ﮐﻨﺎﯾﺎت ﻣﺬﻫﺒﯽ اﺳﺖ. از آﻧﺠﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﺤﺘﺸﻢ ﮐﺎﺷﺎﻧﯽ در ﺳﺒﮏ و ﺳﯿﺎق ﺳﺨﻨﻮری ﺑﻪ ﺷﺎﻋﺮان ﺳﺒﮏ ﭘﯿﺶ از ﺧﻮد ﺑﯿﺸﺘﺮ ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺳﺒﮏ ﺻﻔﻮی؛ ﻧﻮ آوری ﻫﺎی ﺳﺒﮑﯽ او از ﺟﻬﺖ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻓﻮﻟﮑﻠﻮر ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﺣﯿﻄﻪ ی اﻣﻮر دﯾﻨﯽ اﺳﺖ و در اﻧﻌﮑﺎس دﯾﮕﺮ ﺑﺎورﻫﺎی ﻋﺎﻣﯿﺎﻧﻪ ﺑﻪ ﺷﯿﻮه ی ﻣﻌﻤﻮل ﻋﻤﻞ ﮐﺮده اﺳﺖ.
ملخص الجهاز:
"سوالات مقالۀ فوق به شرح ذیل است : ١- فرهنگ عامه چیست ؟ ٢- باورهای مردمی که در اشعار محتشم بیشتر استفاده شده کدامند؟ ٢-پیشینیۀ پژوهش با بررسی پژوهش های مختلف از جمله مقالات و مجلات علمی وپژوهشی زیر مانند: - نقد ومعرفی کتاب : تاریخ فرهنگی واجتماعی اصفهان وکاشان قرن دهم بر اساس کتاب - خلاصۀالأشعار نویسنده رسول جعفریان نسخه پژوهشی آینه پژوهش بهمن واسفند١٣٨٧- شماره ١١٤ در این پژوهش بر اساس کتاب خلاصۀالأشعار به طور مشخص از افرادی که در یک ظرف اجتماعی خاص سخن به میان آمده واین خود فرصتی است مغتنم تا با استفاده از آنچه با عنوان شرح حال آمده ، یا پایه های یک تاریخ اجتماعی وفرهنگی ریخته شده است آشنا می شویم .
در نواحی شمالی و شرقی ایران زیاد روید؛ در تداول عامه مردم گیاه گویند (لغت نامه دهخدا) مهر من گشته یکی صدرزخطش اثر مهر گیاهش نگرید (٢/ ص ١٣٢٢) می برخاک ریختن از آداب شراب نوشی در گذشته بوده که با ریختن شراب براین باور بوده اند که نفع و بهره ای به مرده نیزبرسد؛ چنانچه امروزه با ریختن گلاب برسر مزار این عمل انجام شود؛ و گلاب جایگزین شراب شده است ؛ درغالب نوشیدنی ها معمولا درد و ته نشینی پس از نوشیدن در ته جام و ظرف باقی مانده و آشامنده از نوشیدن آن اکراه دارد؛ این درد ته مانده را به دور ریزند تا دیگر بار پیاله را از نوشیدنی لبالب سازند مخصوصا در شراب که موضوع صاف و زلال بودن آن خود مساله ای قابل توجه است ."