نگرشی بر تفاوت نرخ افزایش دمای حداقل و حداکثر و کاهش دامنه شبانه روزی دما در کشور مقالة

مؤلف: رحیم زاده، فاطمه ؛ عسگری، احمد ؛

تحقیقات جغرافیایی تابستان 1383 - شماره 73 التصنيف العلمية - البحثية (Ministry of Science/ISC (‎17 صفحة - من 155 إلی 171 )

الکلمات المفتاحية: جهش تغییر اقلیم دمای حداقل روند افزایشی تغییرات دما اصفهان

خلاصة:

نگرشی بر تفاوت نرخ افزایش دمای حداقل و حداکثر و کاهش دامنه شبانه روزی دما در کشور رحیم زاده فاطمه,عسگری احمد دما یک متغییر ترمودینامیک و مهم جوی است که تغییر آن منشا بسیاری از تغییرات فیزیکی، شیمیایی و زیست محیطی بوده و اندازه گیری های آن در جو در مقایسه با سایر عناصر جوی از سابقه طولانی تری برخوردار است. علیرغم وجود شواهدی برای تغییرات دما و هشدار تنی چند از دانشمندان در سالهای 1947 و 1948 راجع به گرم شدن کره زمین، عقیده مبتنی بر ایستایی اقلیم تا دهه 1970 کماکان وجود داشت. نتایج مطالعات گسترده ای که در سطوح ملی، منطقه ای و جهانی انجام شده است، بیانگر افزایش دما در بسیاری از نقاط کره زمین و به طور کل افزایش میانگین دمای هوای کره زمین می باشد. در طی چند دهه گذشته دماهای حداقل و حداکثر، رفتارهای متفاوتی از خود نشان داده اند و دمای حداقل در بسیاری از نقاط به طور آشکار نرخ افزایشی داشته است. گرچه دمای حداکثر هم در خیلی از نقاط نرخ افزایشی نشان می دهد ولی به علت نرخ کمتر آن در مقایسه با دمای حداقل، موجب کاهش دامنه شبانه روزی دما شده است. در این مقاله تحلیل داده های دما، که در مطالعات پروژه آشکار سازی آماری تغییر اقلیم در ایران به دست آمده، مرور شده است. در این مطالعه علاوه بر استفاده از آخرین روش های آماری توصیه شده توسط سازمان هواشناسی جهانی مطالعات متفرقه ای که در دیگر کشورها انجام شده نیز مد نظر قرار گرفته است. نتایج مطالعات انجام شده نشان می دهند که الگوی تغییرات دماهای حداقل، حداکثر و میانگین در سطح کشور یکسان نیست، هر چند روند افزایشی دمای حداقل در اکثر ایستگاه ها به ویژه ایستگاه های واقع در شهرهای بزرگ و رو به گسترش، قابل ملاحظه می باشد که به عنوان مثال می توان به روند شهر اصفهان اشاره نمود. علاوه بر آن در دهه 1970 جهش دما در بسیاری از نقاط رخ داده است که در انطباق با جهش دما در دیگر نقاط دنیا می باشد. دامنه تغییرات شبانه روزی دما در برخی از شهرهای بزرگ کشور مثل شیراز، تهران و اصفهان نرخ کاهشی قابل ملاحظه ای داشته است که به عنوان نمونه می توان به کاهش حدود 4 درجه ای آن در شهر اصفهان اشاره نمود. در این مقاله با ذکر موارد استثنا و تحلیل آنها همراه با ترسیم هایی در زمینه همگنی داده های دما، به معنی داری و عدم معنی داری روند دما نیز پرداخته شده است

ملخص الجهاز:

"باتوجه به نتایج همگنی و همچنین بررسی تغییرات ایستگاهی و ادواتی و نتایج‌ عددی به دست آمده می‌توان گروه‌بندی زیر را برای ایستگاه‌ها سینوپتیک کشور که‌ دارای طول دوره آماری بیش‌از 30 سال هستند ارائه نمود: گروه اول شامل ایستگاه‌هایی چون کرمان،خرم‌آباد و زنجان می‌شود که تغییرات‌ مکانی آنها همزمان با زمان جهش در سری دمای حداقل بوده است. به هر صورت نتایج کلی از بررسی روند دمای حداقل،حداکثر و میانگین سالانه‌ دمای ایستگاه‌ها با استناد به نتایج کمی و در نظر گرفتن موقعیتهای مکانی ایستگاه‌های‌ آنها در شکل‌های 3 و 4 مشخص شده است،به شرح زیر می‌باشد: 1-روند دمای حداقل اکثر ایستگاه‌های کشور به‌جز ایستگاه ارومیه،که آمار آنها نسبت به سایر ایستگاه‌ها از طول مناسب‌تری برخوردار بوده و می‌توان اطمینان نسبی به‌ کیفیت آنها داشت،حالت افزایشی با نرخ رشد سریع دارند و این نرخ از دههء 1960 میلادی به بعد بیشتر هم شده است. (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 6 سری میانگین سالانه دمای حداکثر ایستگاه تبریز 4-نرخ کاهشی دمای حداکثر در بعضی از ایستگاه‌های ساحلی مانند آبادان،بندر انزلی و بندر لنگه(1)که نرخ افزایشی دمای حداقل داشته‌اند،مشاهده شده است. (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل 9 جهش در سری دمای حداقل در ایستگاه تهران-مهرآباد 8-علاوه بر جهش در دهه 70،جهش‌های افزایشی معنی‌دار در کوتاه‌مدت به‌ خصوص بعد از دههء 1970 در بعضی از شهرها دیده می‌شود،برای مثال جهش دما در ایستگاه شیراز در نمودار 10 نمایش داده شده است."

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول