جایگاه و اهمیت تفکر انتقادی از دیدگاه قرآن و امام علی علیه السلام مقالة

تفکر انتقادی به منزله یک مهارت اساسی برای تربیت اجتماعی عاقلانه فرد در یک جامعه اسلامی شناخته شده است. در همین راستا، تحقیق حاضر با روش توصیفی‌−تحلیلی به بررسی جایگاه و اهمیت تفکر انتقادی از دیدگاه قرآن و امام علیg پرداخته است. نتایج نشان داده است،‌ در جهان‌بینی اسلامی اندیشه، عنصر اساسی زندگی فردی و اجتماعی است، همچنین تعقل همراه با تدبر، صبر و مطالعه، تقوای حضور، پرسش‌گری، موقعیت‌سنجی، بصیرت و روشن‌بینی، پرهیز از تعصب از ویژگی‌های تفکر انتقادی از منظر امام علیg می‌باشد. تزکیه، تعلیم حکمت، مذاکره، روش الگویی از مهم‌ترین روش‌های تربیتی مبتنی بر پرورش تفکر انتقادی می‌باشند. گسترش فرهنگ پژوهشگری، چاره‌جویی و کوشش برای کشف حقیقت، کاوشگری و دانش‌پژوهی، تشویق به تحصیل همیشگی دانش، عدالت‌ورزی، احترام به آرا و اندیشه‌های دیگران به‌عنوان برآورد ذهنی باز و رشد یافته و تربیت اخلاقی از مهم‌ترین پیامدهای تربیتی تفکر انتقادی از دیدگاه امام علیg می‌باشد.

This article based on the assumption that the medieval Islamic intellectual trend developed because of its reliance on a rational system, states that the thinking system of Amir al-mumenin Ali is one of the greatest sources of critical thinking in the early days of Islam. Therefore, the article examines the place of thinking in Islamic worldview, the status of thinking in the Holy Qur’an, the status of critical thinking in Islam, the principles of critical thinking in the view of Imam Ali, and the thinking-based educating methods in Islamic training system. The findings show that one of the educative methods that improves thinking and rationality is the reliance on sensual cognition along with thinking and reasoning. Based on such a method, the teacher must take the path with the pace of the student to confront the student with elements of knowledge and wisdom. Reason is permeated and instilled by the attainment of wisdom, so growth of reason rests on the providence for such principles.