بازاندیشی در مفهوم Territory از نگاه جغرافیای سیاسی ایران مقالة

مؤلف: زهدی گهرپور، محمد ؛ ذکی، یاشار ؛ زرین‌کوب، روزبه ؛ زارعی، بهادر ؛

پژوهش های جغرافیای انسانی پاییز 1396، دوره‌ چهل و نهم - شماره 3 التصنيف ب (Ministry of Science/ISC (‎19 صفحة - من 693 إلی 711 )

الکلمات المفتاحية: جغرافیای سیاسی قلمرو سرزمین معادل‌گزینی

خلاصة:

بی‌شک، واژه‌های تخصصی هر علم زبان گویای آن علم است و زبان علمی، همبستۀ جدایی‌ناپذیر هر علم محسوب می‌شود. پژوهش در هر علمی مستلزم به‌دست‌دادن مجموعه‌ای منسجم از واژگان خاص آن رشته، برابرنهاده‌های آن‌ها و ارائة تعریفی دقیق از آن‌هاست. جغرافیای سیاسی واژه‌های متعددی مانند مکان، فضا، مقیاس و سرزمین و نظایر آن دارد که جزء مفاهیم مورد مجادله هستند. مفهوم Territory یکی از مهم‌ترین و بحثبرانگیزترین مفاهیم رشته است. انتخاب معادل مناسب برای این واژه به یکدستی آن در نوشته‌های تخصصی این رشته و رفع سردرگمی و برداشتهای ناهمگرا میان خوانندگان و مخاطبان کمک بسیار می‌کند. پژوهش حاضر که از نوع بنیادی ـ نظری است و به‌‌صورت توصیفی ـ تحلیلی با استفاده از منابع دست اول فارسی و لاتین انجام گرفته است، در پی پاسخ به چیستی و ماهیت مفهوم تریتوری و نیز معادلگزینی مناسب‌ در ادبیات جغرافیای سیاسی به زبان فارسی است. مطابق یافتههای تحقیق در معادلگزینی واژۀ تریتوری فراتر از برداشت جغرافیدانان طبیعی و جغرافیدانان انسانی به کار میرود؛ جغرافیدانان طبیعی آن را به‌معنای چارچوبی برای فرایندهای طبیعی می‌دانند و جغرافیدانان انسانی واژۀ مزبور را عرصهای ایستا برای رویدادهای انسانی به‌کار میبرند. از منظر جغرافیای سیاسی، قلمرو تنها چارچوب فیزیکی و فضایی برای اقدامات انسان نیست؛ بلکه بازتاب روشنی از «روابط قدرت بین کنشگران سیاسی» است، به‌طوری‌که در آن ابعادی متعدد و مهم از زندگی اجتماعی و قدرت اجتماعی نظیر ابعاد کارکردی «کنترل فضا»، «بازیگران سیاسی»، «مرزبندی و اعمال حاکمیت انحصاری» مطرح میشود. درنتیجه، قلمرو محدودهای است که شخص در محتوای آن برای کنترل روشهایی نظیر «دفاع»، «کنترل»، «محرومسازی» و «مشمولسازی» تلاش میکند. براین‌اساس، تریتوری در ادبیات جغرافیای سیاسی به فضایی محدودشده گفته می‌شود که با مرز مشخص شده است و اعمال قدرت و نظارت را برای حکومت فراهم می‌کند و بدین‌ترتیب قلمرو اعم از سرزمین است؛ زیرا سرزمین بخش فیزیکی و انسانی (غیرسیاسی) قلمرو است.

ملخص الجهاز:

از منظر جغرافیای سیاسی ، قلمرو تنها چارچوب فیزیکی و فضایی برای اقدامات انسان نیست ؛ بلکه بازتاب روشنی از «روابط قدرت بین کنشگران سیاسی » است ، به طوری که در آن ابعادی متعدد و مهم از زندگی اجتماعی و قدرت اجتماعی نظیر ابعاد کارکردی «کنترل فضا»، «بازیگران سیاسی »، «مرزبندی و اعمال حاکمیت انحصاری » مطرح می شود. براین اساس ، تریتوری در ادبیات جغرافیای سیاسی به فضایی محدودشده گفته می شود که با مرز مشخص شده است و اعمال قدرت و نظارت را برای حکومت فراهم می کند و بدین ترتیب قلمرو اعم از سرزمین است ؛ زیرا سرزمین بخش فیزیکی و انسانی (غیرسیاسی ) قلمرو است . این پژوهش از نوع بنیادی ـ نظری است که به صورت توصیفی ـ تحلیلی انجام گرفته است و نخست با مطالعۀ ادبیات موجود پیرامون مفهوم Territory و مطالعۀ دقیق منابع معتبر؛ چیستی ، ماهیت ، کاربرد و مباحث مرتبط با آن را بررسی می کند و دوم ضمن بیان تفاوت های زمین ، سرزمین و قلمرو که به نوعی در برابرنهاد این واژه قرار داده شده است ، به منظور پرهیز از تشتت در معانی و برداشت های ناهمگرا و گاه متضاد، معادل گزینی مناسب در زبان فارسی برای کاربست آن در «رشتۀ جغرافیای سیاسی » پیشنهاد می دهد. ٧. مطابق نمودار ١، استفاده از معادل سرزمین برای مفهوم Territory در سایر علوم حتی دیگر گرایش های جغرافیا با استفاده از این معادل در جغرافیای سیاسی متفاوت است .

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول