مدل سازی فرسایش خاک و تولید رسوب با سه مدلEPM ، WEPP و Fournier در محیط GIS (مطالعه موردی: حوضه آبخیز سولاچای- اردبیل) مقالة

آب وخاک، پایه و اساس حیات بشر به شمار می آیند. امروزه فرسایش خاک این منابع باارزش و در نتیجه حیات بشر را تهدید می کند؛ بنابراین ارزیابی فرسایش خاک و کنترل آن امری ضروری می باشد. برای بررسی کمی و کیفی فرسایش خاک مدل های زیادی ارائه شده است که در این پژوهش هدف برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز سولاچای با استفاده از سه مدل WEPP، EPM و Fournier و تکنیک GIS می باشد. به طور کلی، روش کار در مدل WEPP[1] به این صورت بود که فایل مربوط به هریک از پارامترهای مدل ساخته و وارد نرم افزار GeoWEPP[2] شد. در مدل EPM[3] نیز ابتدا نقشه ضرایب تهیه و سپس با توجه به این ضرایب نقشه شدت فرسایش تهیه شد. در مدل Fournier نیز عوامل موردنیاز مدل محاسبه و در روابط مربوط به آن جایگذاری شد، درنهایت مقدار رسوب با سه مدل فوق برآورد گردید. مقدار رسوب مشاهده ای نیز با استفاده از گرادیان دبی و رسوب به دست آمد. مدل WEPP دارای سه روش دامنه، حوضه آبخیز و مسیرهای جریان می باشد که مقدار رسوب ویژه با هر یک از این سه روش به ترتیب 213/ 0، 178/ 0 و 785/ 0 و با مدل های EPM و Fournier نیز به ترتیب 033/ 0 و 02/ 1 تن در هکتار در سال برآورد گردید. همچنین مقدار رسوب مشاهده ای نیز 241/ 0 تن در هکتار در سال محاسبه شد. نتایج حاصل از پژوهش نشان داد که مدل WEPP نسبت به دو مدل دیگر از کارایی بهتری در برآورد فرسایش و رسوب حوضه آبخیز سولاچای برخوردار است.