تحلیل روایی فرایند تشخیص در چارچوب نشانه – معناشناسی گفتمانی: مطالعه موردی "دسته گل" اثر چوبک مقالة

مطالعة تشخیص، امری جدای از بافت گفتمانی نیست. این فرایند، وابسته به پیوستار روایت است و اگر در شرایط گسستی و ناپیوستار مطالعه شود، معنای صادرشده از آن بدون بافت، با روند طبیعی گفتمان ارتباط موثر ندارد. دادن مولفة انسانی به غیرانسان، توصیف سنتی تشخیص است. با هدف گذر از این محدودیت، ضمن تحلیل داستانی کوتاه از چوبک با عنوان «دسته گل»، در چارچوب روش نشانه-معناشناسی گفتمانی، تمامی عوامل اثرگذار در ایجاد فرایند تشخیص را مورد بررسی قرار می‌دهیم. فرض بر این است که در ایجاد فرایند تشخیص، نظام تقابلی، نظام حائلی، عامل پس‌تنیدگی و کارکرد القایی، فرایند تنشی، نظام فشاره‌ای و گستره‌ای، از عوامل مهم هستند. در بعد عاطفی گفتمان، ریتم، افعال موثر و نمود در شکل‌گیری فرایند تشخیص، از عوامل اثرگذار به شمار می‌روند. هدف اصلی این مقاله، بررسی و تحلیل تشخیص به‌عنوان امری فرایندی، در متن ادبی و تاثیر آن بر کارکرد نظام روایی گفتمان، در داستان کوتاه معاصر فارسی می‌باشد.این فرایند، دو سویه دارد. چنانچه روند مسیر فرایند به‌سوی استعلا و افزایش ابعاد انسانی باشد، به‌سمت تشخیص بیشینه‌ای می‌رویم و اگر روال، مسیری در جهت افت و کاهش ابعاد انسانی باشد، به‌سمت تشخیص کمینه‌ای هدایت می‌شویم.

Attributing human traits to non-human entities is traditionally described as personification. In this article, we set out to go beyond the limits of this definition. We hypothesized that personification is a process which is formed by many factors in a context and without considering these factors, we can’t draw an appropriate conclusion which matches with the real nature of discourse. A short-Persian story entitled” a bunch of flowers”, by Choobak, a famous Iranian writer, was chosen to be analyzed on the basis of discursive-semiotics, to show how the process of personification forms. It was estimated that manipulative and tensive-function, adversative process and protension factor affect the formation of the process of personification. At last, the results supported our hypothesis. Our findings revealed that the process has a minimal and a maximal side. This article tries to show that personification forms as a process within a text and there are many factors which help this formation happen. While the process of personification is taking place, an object can manipulate the subject in a way that leads the subject to become more and more passive and lose his abilities as a human. The object gradually puts the subject in a position that he has no humanistic trait such as the power to choose, the power to act or even think. We have to consider that there are many linguistic factors playing crucial roles in this process. In the story, we showed how a letter as an object gets personified and the reader of the letter as a human gets depersonified. This is why we considered this process as a two sided axis. The human whose humanistic traits decreases gets near to the minimum side of axis and the letter whose humanistic abilities increases gets closer to the maximum side. We also tried to go further than the traditional description of personification to show how it works and to prove that there are many linguistic factors which are important in forming the process of personification. In the story, the reader is threatened and he loses his ability to control and think just because of the words and sentences in the letter. Finally he finds himself in a situation that the letter has the power to control him and even it is able to kill him. It should once again be emphasized that personification cannot take place without a context.

تشخیص ، نوعی حربۀ گفتمانی اسـت کـه گفتـه پـرداز بـا اسـتفاده از آن ، ابژه های ٢ موردنظر در گفتمان خود را از وضعیت ابژگانی (شی ءشدگی ) خـارج مـی کنـد و به سوی وضعیتی متفاوت هدایت می کند که در این وضعیت جدید، ابژه ها بـا تحمیـل خـود به کنشگر٣، او را از وضعیت کنشی ٤ خارج می نمایند. 1 personification 2 subject 3 actant 4 enunciation هدف از پژوهش حاضر، این است تـا دریـابیم فراینـد تشـخیص ، در چـارچوب نشـانه - معناشناختی گفتمانی ، در داستان کوتاه فارسی ، به عنوان یک عامل گفتمانی چگونه به امـری فرایندی تبدیل می گردد و سبب بازتولید معنا می شود. شعیری در کتاب های تجزیه و تحلیل نشانه -معناشناختی گفتمان (٢٠٠٦,Shairi) و راهی بـه نشـانه - معناشناسی سیال (٢٠١٠,Vafayi &Shairi ) و مقالۀ «از نشانه شناسی ساخت گـرا تـا نشـانه – معناشناسی گفتمانی » (٢٠١٠,Shairi) به تبیین این رویکرد می پردازد و با تحلیل نمونه هـایی از آثار ادبی ، الگویی برای تحلیل گفتمان ارائه می کند. این قضیه تا جایی پـیش مـی رود کـه انزوای حضور شوشگر، فرایند روایی را از نظام کنشی فعال ، بـه سـوی نظـام شوشـی منفعـل هدایت می کند. سـئوال مبتنـی بـر ایـن بـوده اسـت کـه در چـارچوب نشـانه - معناشناسی گفتمانی ، چه عواملی در گفتمان داستان کوتاه معاصر فارسی باعث شکل گیـری تشخیص ، بـه عنـوان امـری فراینـدی مـی شـوند و فراینـد تشـخیص ، چگونـه نظـام روایـی را تحت تأثیر خود قرار می دهد.