ملخص الجهاز:
"اتاقی که بانکها مشتریاش هستند مروری بر عملکرد اتاق پایاپای اسناد بانکی و چگونگی مبادله ایرانچکها اعظم هوشمند اشاره تمدن بشری تاکنون شاهد دو جهش بزرگ بوده است که به نام انقلاب خوانده شدهاند:ابتدا انقلاب کشاورزی که پایان دوران غارنشینی و شکارگری و زندگی ابتدایی بشر بود،و بعد هم انقلاب صنعتی که اهداف و بنیانهای تازهای رابرای بشر خلق و تعریف کرد و بازماندههای عصر کشاورزی را به تاریخ سپرد.
در حال حاضر،جلسات اتاق پایاپای اسناد بانکی همهروزه به استثنای ایام تعطیل رسمی،تشکیل میشود و در هر جلسه هریک از بانکهای عضو اتاق حداقل یک نماینده را به اتاق اعزام خواهد داشت تا چکهای عهده سایر بانکها را بین نمایندگان آنها توزیع کند و چکهای عهده بانک متبوع خود را از دیگران دریافت دارد.
وظایف بانکها در رابطه با مبادله و پایاپای نمودن اسناد بانکی ایجاب میکند که صورتهای زیر را قبل از افتتاح جلسات اتاق تهیه کنند و توسط ماموران خود به اتاق ارسال دارند: 1-صورت ریزچکهای عهده سایر بانکها به تفکیک هر بانک.
سپس مدیرعامل اتاق طلب یا بدهی هر بانک را از صورتهای تسلیمی بانکها استخراج و به بانکها اعلام میکند و بانکهایی که جمع چکهای وصول شده واگذاری آنها عهده سایر بانکها بیشتر باشد،باید فورا چکی عهده حساب خود در بانک مرکزی ایران به مبلغ مابه التفاوت تهیه و به مدیرعامل اتاق تسلیم دارند.
در همین رابطه لازم به ذکر است که درحال حاضر برخی از بانکها بخشی از عملیات اتاق پایاپای خود را تقریبا مکانیزه کردهاند و ایرانچکها را توسط ابزارهای نوین به کد شناسایی مجهز میکنند (MICR) و برخی از بانکها نیز ایرانچکها را بعد از گردآوری توسط sorter تفکیک میکنند،اما این سیستم در حال حاضر در شبکه بانکی بهصورتی همگانی و یکپارچه انجام نمیگیرد."