خلاصة:
از اقسام تقیه، تقیة مداراتی است، این تقیه عبارت است از همزیستی مسالمت آمیز با عامه، به جهت جلب محبت آنها و ایجاد وحدت میان مسلمانان، بی آنکه خوفی در میان باشد. با اینکه چنین تقیهای، به شهادت روایات، در طول دوران 250 سالة امامت پیشوایان معصوم، موضوعی مهم و جدی تلقی میشده و در روابط اجتماعی و اعمال عبادی، مانند نماز و حج جریان داشته است اما در کلمات فقهای شیعه به جز برخی از فقهای متأخر، این تقیه از سایر اقسام تقیه تفکیک نشده و کمتر به آن توجه شده است.
در این پژوهش، با مروری بر اصل مدارا در سیرة پیامبران، جایگاه این تقیه در سیره و سنت گفتاری پیشوایان معصوم تبیین شده است و از سنت و سیرة پیشوایان روشن میشود کهاین تقیه در نزد پیشوایان از اهمیت بالایی برخوردار بوده و شایسته است مانند سایر اقسام تقیه مورد تحلیل و بازشناسی فقها قرار گیرد.
ملخص الجهاز:
تقيه مداراتی در سنت و سيرة پيشوايان معصوم محمد حسن حيدری 1 چکیده: از اقسام تقیه، تقیة مداراتی است، این تقیه عبارت است از همزیستی مسالمت آمیز با عامه، به جهت جلب محبت آنها و ایجاد وحدت میان مسلمانان، بی آنکه خوفی در میان باشد.
این تقیه ریشه در اصل مدارا و حسن همجواری با همه مردم دارد در این پژوهش بعد از تبیین مفهوم «تقیه» و «تقیه مداراتی» به اصل مدارا و حسن همجواری در سیره پیامبران اشاره شده سپس جریان این تقیه در سیره و سنت گفتاری پیشوایان معصوم تبیین شده است و نتیجه بحث این است که تقیة مداراتی در نزد پیشوایان معصوم اهمیت زیادی داشته و جا دارد مانند سایر اقسام تقیه مورد نقد و واکاوی فقها قرار گیرد.
بعد از دوران امامت امیرالمومنین7 و با روی کار آمدن بنی امیه و بنی عباس پیشوایان معصوم: و شیعیان در خوف و فشار شدید حاکمان جور قرار گرفتند و غالباً تقیة آنها خوفی و به جهت حفظ جان خود یا شیعیان بود اما در عین حال بعضی از روایات حکایت از حضور پیشوایان معصوم: در اجتماعات و مساجد عامه و نماز خواندن با خلفا یا امام جماعت عامه دارد و روشن است که نماز خواندن پیشوایان معصوم: همیشه از روی خوف بر جان خودشان یا جان پیروانشان نبوده و گاهی به دلیل ایجاد وحدت و یکپارچگی بین مسلمانان و پرهیز از تفرقه و تشتت بوده است.