خلاصة:
هدف: این پژوهش با هدف مطالعه رابطه میان عملکرد پژوهشی دانشگاههای برتر جهان بر اساس شاخصهای علمسنجی و جایگاه آنها در ده نظام رتبهبندی بینالمللی انجام میگیرد. روش: پژوهش حاضر نوعی مطالعه کمی و همبستگی بوده و با استفاده از شاخصهای علمسنجی انجام می گیرد. جامعهی این پژوهش شامل ده نظام رتبهبندی دانشگاهی بینالمللی بوده و با استفاده از روش نمونهگیری هدفمند، 100 دانشگاه نخست در هر یک از ده نظام رتبهبندی در سال 2016 بررسی شده است. پایگاه سایول از محصولات الزویر جهت گردآوری شاخص های عملکرد پژوهشی دانشگاهها و نرم افزار اس.پی.اس.اس نسخه 18 جهت مطالعه همبستگی میان شاخصهای علمسنجی و جایگاه دانشگاهها در نظامهای رتبهبندی مورد استفاده قرار گرفت.یافتهها: یافتههای پژوهش نشان داد که در تمامی ده نظام رتبهبندی مورد بررسی، رابطه آمادار معنادار و معکوسی میان عملکرد دانشگاهها در شش شاخص بروندادهای علمی، استنادهای دریافتی، میانگین استنادی، اثرگذاری استنادی وزندهی شده در سطح رشته، بروندادهای علمی پراستناد و بروندادهای علمی در مجلات برتر و جایگاه بهتر آنها در نظامهای رتبهبندی وجود دارد. در سوی مقابل، رابطه آماری معنادار میان عملکرد دانشگاهها بر اساس شاخص همکاری بینالمللی و رتبه آنها تنها در نظام رتبهبندی یو.اس.نیوز اند ورلد ریپورت مشاهده شد. عملکرد پژوهشی دانشگاهها تاثیر بسیار زیادی در جایگاه آنها در نظامهای رتبهبندی بینالمللی دارد. نتیجهگیری: دانشگاهها با برنامهریزی در زمینه افزایش کمیت و کیفیت بروندادهای پژوهشی از شانس بیشتری برای ورود و ارتقاء جایگاه در نظامهای رتبهبندی بینالمللی برخوردار خواهند بود.
Objectives: The current research aims to investigate the relationship between performances of top world universities according to scientometric indicators and their position in ten international academic ranking systems.
Methods: This quantitative correlational research was conducted using scientometric indicators. The population of the study consisted of ten international academic ranking systems and the top 100 universities in each ranking system were selected using purposive sampling method. Elsevier’s SciVal was utilized for data gathering. Moreover، the Statistical Package for Social Sciences (version 18) was used for correlational analysis.
Findings: Results of the study revealed negative but statistically significant associations between six scientometric indicators of the universities، namely total publications، total citations، citations per publication، field-weighted citation impact، highly cited publications and outputs in top journals، and the universities’ position in all ten ranking systems. On contrary، statistically significant relationship between international research collaboration of the universities and their position in ranking systems was only found in the U.S. News & World Report's Best Global Universities Ranking.
Conclusion: Results of the study showed that research performance of the world universities has a great impact on their status in international academic ranking systems.