خلاصة:
در پژوهش حاضر، تلاش شده تا با تحلیل سازوکار نهفته در عقلانیت مدرسه و کردارهای گفتمانی آن، به چگونگی سوژه‌شدن دانش‌آموزان در این نهاد و نحوه‌ی تولید نظام شهروندی خاص آن پرداخته شود. از این‌رو، هدف پژوهش پیش‌رو، تلاش برای یافتن پاسخ به پرسش‌هایی از این قبیل است: چه عقلانیتی در پس کوششی که برای تکوین سوبژکتیویته دانش‌آموزان در جریان است قرار دارد؟ و در عمل، چه نوع شهروند و سوبژکتیویته‌ای از این رهگذر خلق می‌شود؟ چارچوب نظری اتخاذ شده برای پاسخ به این پرسش ریشه در آرای میشل فوکو دارد. روش انجام پژوهش از نوع کیفی و به شیوه‌ی مورد پژوهی ابزاری است. نمونه‌گیری به صورت نظری بوده و از ۲۵ نفر از دانش‌آموزان پسر مدارس مختلف شهرستان دلفان مصاحبه‌ی آزاد به عمل آمده است. براساس یافته‌های این پژوهش می‌توان گفت مدرسه با دستکاری در تجربه‌ی دانش‌آموزان، نظامی از شهروندی را بر آنان عرضه می‌دارد که حاصل آن تولید شهروندی منفعل، مصرف‌گرا و منفعت‌طلب است. به نظر می‌رسد چنین نظامی از شهروندی، نه تنها به فقر تخیل در دانش‌آموزان دامن می‌زند بلکه امکان تجربه ورزی جهت خلق سوبژکتیویته‌ای فعال و مسوول را نیز از آنها دریغ می‌دارد.
In the present study it has been attempted to address how students are subjectified in school and how this institution produces its specific citizenship regime through latent analysis in school rationality and discourse practices. Thus, the present study aims to find answers to such questions as: What rationality is behind the attempt which is made in order to develope students subjectivity and in practice, what kind of citizen and subjectivity is created thereby? The given theoretical framework for answering this question is rooted in the doctrine of Michel Foucault, and the methodology used in the research is qualitative and instrumental case study. Sampling is theoretically and 25 male students from different schools of Delfan were interviewed freely. According to the findings of this study can say that schools provide students with a system of citizenship through manupulating their experiences whose outcome is to produce a passive, consumerist and profit-driven citizens. It seems that such a system of citizenship not only increases the poverty of imagination among students, but also prevents them from possibility of experiencing in order to creating an active and responsible subjectivity.
(
, 
, 
)
