خلاصة:
در دهههای اخیر، کاهش فقر و افزایش سطح رفاه خانوارها به یکی از مباحث مهم توسعهی اقتصادی کشورها تبدیل شده است، بهطوری که فقرزدایی و بهبود سطح رفاه افراد در جامعه شرط لازم برای رشد اقتصادی محسوب میشود. آگاهی از حداقل معیشت که در ادبیات اقتصادی بهطور تلویحی مترادف با خط فقر است، اولین گام در مسیر برنامهریزی برای مبارزه با فقر و محرومیت میباشد. در این راستا با استفاده از دادههای هزینه و درآمد خانوارهای شهری و روستایی که توسط مرکز آمار ایران همه ساله منتشر میشود، ابتدا حداقل معیشت طی سالهای 1392-1368 که پنج برنامهی توسعهی اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور به اجرا درآمده است با استفاده از هشت گروه کالایی، به روش سیستم مخارج خطی (LES) و با استفاده از نظریهی حداقل عادات نسبی (HLES) محاسبه میشود. سپس با استفاده از شاخصهای سنجش فقر، شدت و گسترش فقر در مناطق شهری و روستایی مورد مطالعه قرار میگیرد. نتایج تحقیق حاکی از آن است که طی سالهای مورد مطالعه، گرچه حداقل معیشت (خط فقر) در خانوارهای شهری و روستایی ایران به ترتیب دارای رشد متوسط20 و 3/21درصد بوده است، ولی میزان و اندازه فقر در شهرها روستاها روند نزولی داشته و شکاف فقر و شدت آن کاهش یافته است، بنابراین، عملکرد دولت در کاهش فقر نسبی طی پنج برنامهی توسعهی اقتصادی نسبتا موفقیتآمیز بوده است.
Poverty is an economic and social undesirable phenomenon and one of the important causes of poverty is injustice income distribution among the people. The governments should perform the suitable policies for eradication of poverty in any societies. In this study، the poverty line of Iran's urban and rural households are estimated by the theory of relative habit of formation linear expenditure system (RHLES) and by using data of household's expenditure for 8 commodity-groups over the periods of 1389-2013. Then، the position of poverty in urban and rural regions is calculated by the indicators of head-count ratio، poverty gap and Foster، Greer and Thorbecke (FGT). The results of study show although the poverty line (minimum subsistence quantity) in Iran's urban and rural households has had an average growth about 20 percent، but the quantity of poverty indices are reduced during the five economic development plans. Thus، the government policies for the reduction of relative poverty in urban and rural regions have been successful.
ملخص الجهاز:
در این راستا با اسـتفاده از داده هـای هزینـه و درآمـد خـانوارهـای شهری و روستایی که توسط مرکز آمار ایران همه ساله منتشر می شود، ابتـدا حـداقل معیشـت طی سال های ١٣٩٢-١٣٦٨ که پنج برنامه ی توسعه ی اقتصادی ، اجتماعی و فرهنگی کشـور بـه اجرا درآمده است با استفاده از هشت گروه کالایی ، به روش سیستم مخارج خطـی (LES) و بـا استفاده از نظریه ی حداقل عـادات نسـبی (HLES) محاسـبه مـی شـود.
نتایج تحقیق حاکی از آن است که طی سال های مورد مطالعه ، گرچه حداقل معیشـت (خـط فقـر) در خانوارهـای شـهری و روسـتایی ایـران بـه ترتیـب دارای رشـد متوسـط ٢٠ و ٢١/٣درصد بوده است ، ولی میزان و اندازه فقر در شهرها روستاها روند نزولـی داشـته و شـکاف فقر و شدت آن کاهش یافته است ، بنابراین ، عملکـرد دولـت در کـاهش فقـر نسـبی طـی پـنج برنامه ی توسعه ی اقتصادی نسبتا موفقیت آمیز بوده است .
در این مقاله ، ضمن محاسبه ی خط فقر برای هشت گروه کالایی خانوارهای روستایی بـه روش سیستم مخارج خطی (LES) و با استفاده از نظریه حداقل عادات نسـبی (HLES) که در آن عادات مصرفی خانوارها محاسبه می شود و همچنین با استفاده از شاخص هـای سنجش فقر، وضعیت فقر در مناطق شهری و روستایی ایران طی پنج برنامه ی توسـعه ی اقتصادی و اجتماعی ایران مورد مطالعه قرار می گیـرد.