خلاصة:
بررسی علمی رفتار تولیدکنندگان عمده نفت، همواره یکی از مسائل پیش روی صاحب نظران اقتصادی بوده است. ظهور اوپک به عنوان یک بازیگر عمده در معادلات نفتی سبب شد که بسیاری از تحقیقات و مطالعات درباره عرضه نفت در دهه های اخیر، بر روی رفتار اوپک و کشورهای عضو آن صورت پذیرد. ایران به عنوان دومین تولیدکننده نفت اوپک جایگاه ویژه ای در شکل گیری سیاست های این سازمان داشته است. از این رو، در این مقاله، رفتار ایران در سازمان اوپک با استفاده از داده های ماهانه 2015:12-1973:1 بررسی شده است. بدین منظور، برآوردها ابتدا با استفاده از مدل خطی گریفین گسترش یافته، سپس با استفاده از روش مارکف سوئیچینگ و دو حالت احتمال انتقال ثابت و احتمال انتقال متغیر با زمان صورت گرفت. نتایج حاصل از روش احتمال انتقال ثابت، نشان داد که رفتار ایران غیرخطی و رژیم تبانی، عمده ترین حالت رفتاری ایران بوده، به طوری که احتمال باقی ماندن در رژیم رقابتی 005/0 درصد، و به عبارتی دیگر در دوره مورد بررسی، غالبا رفتار ایران در سازمان همسو و هماهنگ با سایر اعضا و مبتنی بر توافق و تبانی و قواعد کارتل گونه بوده است. در حالی که نتایج به دست آمده از روش احتمال انتقال متغیر با زمان نتوانسته است به روشنی عوامل موثر بر اثرات غیرخطی بر رفتار تولید نفت ایران را مشخص کند.
Scientific study of the major oil producers has always been one of the issues facing economic experts. The emergence of Organization of the petroleum Exporting Countries (OPEC) as a major player in the world oil market resulted in increasing researches on the behavior of OPEC and its members. Iran as the second largest oil producer in OPEC has achieved the special place in shaping the policies of this organization. This paper investigates the behavior of Iran in OPEC using monthly data from 1973:1 to 2015:12. Therefore، first model is estimated using Griffin linear model، and then it is estimated using a Markov Regime-switching method with two states: probability of fixed transition and probability of time-varying transition. The results of fixed transition probability method showed that the behavior of Iran is nonlinear; and collusion regime is the most common behavior for Iran، so that the chance of staying in competitive regime is 0.005 percent. In other words، over the period under study، Iranian behavior within organization has been frequently consistent with other members based on agreement and collusion and cartel-like rules. However، the findings of the time-varying transition probability method have not clearly determined factors affecting non-linear effects on the production behavior of Iran.
ملخص الجهاز:
نتايج حاصل از روش احتمال انتقال ثابت، نشان داد که رفتار ايران غيرخطي و رژيم تباني، عمده ترين حالت رفتاري ايران بوده، به طوري که احتمال باقي ماندن در رژيم رقابتي ٢/٢٢٣ درصد، و به عبارتي ديگر در دوره مورد بررسي، غالبً رفتار ايران در سازمان همسو و هماهنگ با ساير اعضا و مبتني بر توافق و تباني و قواعد کارتل گونه بوده است.
از ابتداي تأسيس اوپک، بويژه بعد از شوک نفتي ١٣٧٩ که با چهار برابر شدن قيمت نفت خام همراه بود، اين سؤال همواره براي کارشناسان مسائل نفتي مطرح بوده است که آيا اوپک ابزارهاي مناسبي در اختيار دارد تا بتواند بحرانهاي حاصل از تغييرات عرضه و قيمت را بهصورت مناسبي مديريت کند؟ در حقيقت با وجود تلش هاي بسيار زياد انجام شده توسط پژوهشگران و صاحب نظران، همچنان در مورد رفتار اعضا و اثر اوپک، يک نتيجه گيري جامع و کلي وجود ندارد.
org ١- چند رژيم توليد مختلف ايران در سازمان اوپک طي دوره ٢٢١٣-١٣٧٩وجود دارد؟ و اينکه آيا دو رژيم تباني و رقابتي، رفتار ايران را در اين دوره در سازمان اوپک توضيح مي دهد؟ ٢- اثرات عواملي مانند تغيير قيمت در دوره گذشته، نرخ ارز و تقاضاي جهاني، بر احتمال انتقال رژيم رفتاري ايران چگونه است؟ در بخش دوم مقاله، به مباني نظري مدل هاي رفتاري اوپک پرداخته مي شود، سپس در بخش بعدي ، مطالعات تجربي مرور مي گردد؛ و جايگاه ايران در سازمان اوپک و ارائه مدل و برازش آن ، در بخش بعدي مورد بررسي قرار مي گيرد.