خلاصة:
در تحقیق حاضر، با استفادة همزمان از دادههای ایستگاهی بارندگی و تبخیرـ تعرقِ واقعیِ حاصل از تصاویر ماهوارهای و روش فازی، کوشش شده است تا مناطق حساس در برابر خشکسالی در دشت نجفآباد واقع در استان اصفهان شناسایی شود. برای دستیابی به این هدف از دادههای ایستگاههای هواشناسی و تصاویر ماهوارهای در یک دورة 25ساله استفاده شد. در این پژوهش سالهای 1995، 2008، و 2015 بهعنوان نمونه انتخاب شد و با اجرای الگوریتم سبال بر روی تصاویر ماهوارهای لندست تبخیر- تعرقِ واقعی محاسبه شد. سپس، با همپوشانی فازی نقشههای بارندگی و تبخیرـ تعرق مناطق حساس شناسایی شد. نتایج حاصل گویای آن است که در سال 1995 نواحی جنوب و جنوب شرقی و بخشهایی از شرق دشت نجفآباد حساسیت بیشتری نشان دادهاند. این در حالی است که در سال 2008، علاوه بر نواحی فوقالذکر، نواحی شرقی، مرکزی، و غربی نیز درگیر خشکسالی شدهاند. در سال 2015 بخشهای جنوب و جنوب شرقی به سبب برخورداری از بارش بیشتر از وضعیت خشکسالی خارج و از شرایط مطلوبتری برخوردار شدهاند. ویژگی ممتاز این تحقیق کاربردِ پارامترهای تکمیلی در سنجش حساسیت به خشکسالی است.
ملخص الجهاز:
پهنه بندي مناطق حساس در برابر خشک سالي در دشت نجف آباد با استفاده از تصاوير ماهواره اي علياصغر آل شيخ *- استاد سيستم اطلاعات مکاني، دانشکدة مهندسي نقشه برداري، دانشگاه صنعتي خواجه نصيرالدين طوسي، تهران ، ايران ابوالفضل مسعوديان - استاد هيدرولوژي، دانشکدة جغرافيا و علوم انساني، دانشگاه اصفهان ، اصفهان ، ايران روزا ابراهيميان - دانشجوي کارشناسي ارشد سنجش از دور و سيستم اطلاعات جغرافيايي، دانشکدة محيط زيست ، دانشگاه علوم و تحقيقات ، تهران ، ايران تاريخ دريافت : ١٣٩٥/١٢/٥ تاريخ پذيرش : ١٣٩٦/٥/٢٦ چکيده در تحقيق حاضر، با استفادة هم زمان از داده هاي ايستگاهي بارنـدگي و تبخيرــ تعـرق واقعـي حاصـل از تصـاوير ماهواره اي و روش فازي، کوشش شده است تا مناطق حساس در برابر خشک سالي در دشـت نجـف آبـاد واقـع در استان اصفهان شناسايي شود.
خوشبختانه ، ظهور فناوريهاي نوين در راستاي شناسايي و پهنه بندي مناطق مستعد خشک سالي سبب شده است که محققان تحقيقات گسترده اي در اين زمينه انجام دهند؛ در اينجا به تعدادي از آن ها اشاره ميشود: عمراني و همکاران (١٣٩٣: ٣) از تصاوير ماهوارة لندست ٥ و الگوريتم سبال براي محاسبۀ ميزان تبخير- تعرق روزانه در يک دورة يازده ساله استفاده کردند.
از آنجا که در بسياري از تحقيقات انجام يافته تصاوير ماهواره اي و همچنين تبخير– تعرق واقعي، که از پارامترهاي مناسب براي نمايش رفتار خشک سالي و پيش بيني آن است ، در نظر گرفته نميشود، در اين پژوهش با استفاده از ميزان تبخير- تعرق واقعيـ که از تصاوير ماهواره اي در يک دورة آمار ٢٥ساله و داده هاي هواشناسي و بارندگي ايستگاه هاي سينوپتيک دشت نجف آباد واقع در استان اصفهان به دست آمده و روش فازيـ وضعيت خشک سالي در اين بازة زماني مطالعه شد.