خلاصة:
براساس رویکرد بینامتنیت، هیچ متنی خود بسنده نیست و هر متن در آن واحد، هم بینامتنی از متون پیشین و هم بینامتنی برای متون پسین خواهد بود. در این جستار، به معرفی کتاب مجموعه داستانهای تو درتوی هزار و یک روز که بر اساس ادعای پتیس دلا کروا ترجمهی کتاب مجموعهی داستان فارسی از درویش مخلص به زبان فرانسوی است پرداخته میشود و سپس بر اساس رویکرد ترامتنیت (بینامتیت) ژرار ژنت به تبیین این کتاب در مقایسه با قصههای عامیانهی ایران و روابط بینامتنی این کتاب میپردازد. و براساس روابط بینامتنی نتیجه میگیرد دلاکروا به پیشمتنی از داستانهای عامیانهی ایرانی چون زیرمتنهای که از روی آنها جامع الحکایات گردآوری و ترجمه شده است، دسترسی داشته است و هرگز نمیتوان گفت ریشه و بنیان داستانهای هزار و یک روز جعلی، اختراعی، پرداختهی خیال و ریختهی قلم دلاکروا است.
ملخص الجهاز:
قصه هاي فارسي: ريشه يابي داستان هاي هزارويک روز با رويکرد بينامتني ژرار ژنت عاليه يوسف فام * ١ رضا طاهري ٢ (دريافت : ١٣٩٦/٥/٦، پذيرش : ١٣٩٧/٥/١٦) چکيده بر اساس رويکرد بينامتنيت ، هيچ متني خودبسنده نيست و هر متن در آن واحد، هم بينامتني از متون پيشين و هم بينامتني براي متون پسين خواهد بود.
در اين جستار، به معرفي کتاب مجموعه داستان هاي تودرتوي هزارويک روز که بر اساس ادعاي پتيس دلاکروا ترجمۀ کتاب مجموعه داستان فارسي از درويش مخلص ، به زبان فرانسوي است ، پرداخته ميشود و سپس با رويکرد ترامتنيت (بينامتنيت ) ژرار ژنت ، روابط بينامتني اين کتاب با قصه هاي عاميانۀ ايراني بررسي ميشود.
از دريچۀ ورامتنيت و سرمتنيت و پيرامتنيت ، اين کتاب در قصۀ بنيادين ، به شيوة روايت تو در توست و چينش قصه ها در کنار هم کاملا از الگوي قصه هاي عاميانۀ ايراني بهره ميبرد و تأليف ، ترجمه و بازترجمۀ هزارويک روز فرايندي بينامتني و محصول جامعۀ زبان وادب فارسي و فرهنگ ايراني است .
از دريچۀ بينامتنيت و بيش متنيت نيز شش قصه در ساختار کلي هزارويک روز از گونۀ رابطۀ بينامتني و نقل قول غيرصريح از متن هاي پيش از خود هستند که در روايت و عناصر داستان با قصه هاي عاميانۀ ايراني رابطۀ بيش متني دارند.
البته استفاده از عناصر جادو در داستان هايي چون حسن بصري و نورالنساء هزارويک شب هم وجود دارد که پرواز با خمرة جادوست (شب ٧٩٠ تا ٨٣٠) که برگرفته از بن مايه هاي قصۀ عاميانۀ فارسي و رابطۀ بيش متنيت همراه با افزودگي و تغيير در ارکان روايت همراه است .