خلاصة:
یکــی از اصلی تریــن زمینه های تضعیف امید مردم ، کم توجهی به منافع ملی و انســجام اجتماعی در رقابت های جناحی اســت که موضوع برجام از مهمترین موارد آنها بود.
اختلاف دیدگاه شــدید میان مســئولان قوا و نهادهای عالیه نظیر قوای ســه گانه ، نهادهای انقلابی و نظامی ، نهادهای مذهبی و... که همگی بخشــی از مدیریت امور را در دســت دارند، نه تنها به معنای پویایی فضای حکمرانی نیســت ، بلکه به معنای تشــتت آرا و سردرگمی سیاستی بوده و هزینه های سیاسی ، اجتماعی و امنیتی فراوانی را بر نظام تحمیل می کند.
بی اعتمــادی نســبت به توانایی های حاکمیت در بهبود و یا پذیرش بهبود امور سیاســی ، اجتماعــی و اقتصادی یکی از مهلک ترین خطرات برای هر نظام و جامعه ای است .
ناآرامی های دی ماه ١٣٩٦ و نیز آشوب های پراکنده اخیر نشان داد که عموم شهروندان نسبت به ناآرامی و آشوب سوگیری سلبی یا منفی دارند اما دور از ذهن نیســت که با وخیم ترشــدن اوضاع اقتصادی در ماه های آینده این تودة منفعل ، ناراضی و تماشاگر به تدریج از نظام سیاسی رویگردان شده و به کنش گری روی آورد.
اجتناب از مواضع متشــتت ، بهبود ســازوکارهای تصمیم ســازی و اقدام در عرصه های دیپلماتیک نه تنها در جذب سرمایه گذاری خارجی و گشــایش های اقتصادی موثر است ، بلکه در شکل گیری تصویری امیدبخش نسبت به ثبات سیاسی نیز نقشی تعیین کننده به همراه خواهد داشت .
توســل به اقدامات تاکتیکی و روبنایی نظیر تغییر در برخی مقامات اجرایی و ...، نه تنها به مطالبات جامعه پاســخ نداده بلکه موجب انباشــت معضلات مختلف شده و اکنون فقط با اقدامات و برنامه های راهبردی ، ساختاری ، فراگیر و همه جانبه ممکن است بتوان تا اندازه ای امید رنگ باخته شهروندان را به آنها بازگرداند.
ملخص الجهاز:
این وضعیت تأملی در وضعیت و زمینه ها نتایج نظرسنجی ها در سال های مختلف حاکی از این واقعیت تلخ بوده است که به رغم تلاش های دولت ها، شهروندان ایرانی صرف نظر از حوزه درمان و سلامت، در خصوص بقیه معضلات اجتماعی و اقتصادی نظیر مقابله با بیکاری، تبعیض و نابرابری، گرانی و تورم، فساد مالی و ارتشا و یا حفظ محیط زیست به موفقیت نظام چندان امیدوار نبوده اند.
این امر به ویژه در روزهای تبلیغات انتخاباتی شدت گرفت و پس از آن نیز با قوت ادامه یافته است، به گونه ای که برخی رقبای سیاسی رئیس جمهور به جای تقویت امید، به پمپاژ ناامیدی در جامعه مشغول بوده اند، بدون اینکه به این واقعیت توجه نمایند که شهروندان در موقعیتی قرار گرفته اند که در صورت ناامیدی از دولت، نه به سمت جناح و گروه خاصی که به سمت ناامیدی از کل نظام سوق خواهند یافت، پدیده ای که در ناآرامی های دی ماه ۱۳۹۷ و در شعارهایی متجلی شد که نفی هر دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا را در بر داشت.
به عنوان مثال، متعاقب گرانی هایی که در روزهای اخیر رخ داده اند، نهادهای گوناگونی نسبت به برخورد قاطع سازمان متبوعشان با محتکران و گرانفروشان سخن گفته اند و در این موضع گیری ها نسبت به وظایف سازمانی خود و نهادهای مسئول نظیر قوه قضاییه کم توجهی نموده اند؛ در حالی که همین قوه پیشاپیش با استیذان از مقام معظم رهبری امر رسیدگی به این موضوع را در پیش گرفته است، مورد مشابه هنگامی رخ داد که رئیس جمهور ایالات متحده نسبت به امکان مذاکره با ایران اظهار تمایل کرد.