خلاصة:
پژوهش حاضر باهدف تعیین میزان اثربخشی برنامه مداخلهای بازیهای شناختی رفتاری بر مهارتهای اجتماعی و هیجانی کودکان مبتلابه اختلال اتیسم با عملکرد بالا در شهر تهران برگزار شد. روش پژوهش به لحاظ گردآوری دادهها از نوع از نیمه آزمایشی با پیشآزمون، پسآزمون همراه با گروه کنترل بود. جامعه آماری شامل کلیه کودکان مبتلابه اختلال اتیسم با عملکرد بالا در سال ۹۷-۹۶ در شهر تهران بود. تعداد 10 پسر 5 تا 15 سال با اختلال اتیسم عملکرد بالابودند که به روش نمونهگیری هدفمند انتخاب و بهصورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جاگذاری شدند. از نیمرخ مهارتهای اجتماعی اتیسم (بلینی، نقل از رضایی، ۱۳۹۱) و چکلیست هیجانی (خودساخته) برای گردآوری دادهها استفاده شد. برنامه مداخلهای بازیهای شناختی رفتاری در 10 جلسه ۶۰ دقیقهای برای گروه آزمایش اجرا شد. نتایج پژوهش نشان داد که برنامه مداخلهای بازیهای شناختی رفتاری بهطور معناداری (P<0/05)، موجب بهبود مهارتهای اجتماعی و هیجانی شد. با توجه به اثربخشی برنامه مداخلهای بازیهای شناختی رفتاری پیشنهاد میشود که این برنامه بهطور مستمر در برنامه آموزشی و توانبخشی مراکز آموزشی و توانبخشی مورداستفاده قرار گیرد.
ملخص الجهاز:
این علائم از اوایل کودکی وجود دارند و سبب اختلال یا محدودیت در کارکرد روزمره میشوند (انجمن روان پزشکی آمریکا، ٢٠١٣؛ سیدمحمدی، ١٣٩٣)؛ بنابراین در یک طرف اتیسم افراد با مشکلات تعامل اجتماعی بارز، مشکلات ارتباطی یا تأخیر در رشد زبان ، الگوهای رفتاری محدود، تکراری و کلیشه ای وجود دارد و حتی ممکن است نقص های شدید در بعد شناختی این افراد دیده شود.
Minjarez, Williams, Mercier, Hardan 3.
به منظور ارزیابی اثربخشی برنامه مداخله ای بازیهای شناختی رفتاری بر مهارت اجتماعی کودکان مبتلابه اختلال اتیسم با عملکرد بالا از تحلیل کوواریانس استفاده و نتایج آن در جدول ٣ ارائه شده است .
همچنین ، بعد از تعدیل نمرات پیش آزمون ، تفاوت معناداری بین گروه ها مشاهده شد (١٠٨٣=F و ٠٠٣ هم چنین به منظور ارزیابی اثربخشی برنامه مداخله ای بازیهای شناختی رفتاری بر مهارت هیجانی کودکان مبتلابه اختلال اتیسم با عملکرد بالا از تحلیل کوواریانس استفاده شد که نتایج در جدول ٤ ارائه شده است .
نتایج نشان داد که برنامه مداخله ای بازیهای شناختی موجب افزایش مهارت اجتماعی کودکان با اختلال اتیسم عملکرد بالا شده است .
این یافته با یافته های طیبی (١٣٩٣) در مورد اثربخشی بازیدرمانی شناختی رفتاری بر مهارت های ارتباطی کودکان مبتلابه اتیسم با عملکرد بالا همسو است .
هم چنین یافته های پژوهش نشان داد که برنامه مداخله ای بازی های شناختی رفتاری موجب بهبود مهارت های هیجانی در کودکان مبتلابه اتیسم با عملکرد بالا شده است .
Using social stories to increase emotion recognition and labeling in school-age children with autism (Doctoral dissertation, Alliant International University, 2006).