خلاصة:
هدف از پژوهش حاضر مقایسه عوامل موثر بر درمان پایدار در افراد وابسته به مواد دارای عود، بدون عود و تحت درمان نگهدارنده بود. پژوهش حاضر یک مطالعه علّی-مقایسهای بود. تعداد 150 نفر به عنوان نمونه به شیوه در دسترس انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسش نامه شخصیتی سرشت و منش کلونینجر و پرسش نامه محقق ساخته عوامل خانوادگی، عاطفی (خلقی)، محیطی، شغلی-مالی بود. نتایج نشان داد که بین سه گروه در رابطه با عوامل شغلی و مالی تفاوت معناداری وجود داشت، به طوری که میانگین نمرات عوامل شغلی-مالی در گروه درمان نگهدارنده با متادون بالاتر بود. همچنین سه گروه در رابطه با عامل شخصیتی آسیب پرهیزی و همکاری گروه با یکدیگر متفاوت بودند، به صورتی که میانگین نمرات همکاری در گروه بدون عود نسبت به دو گروه دیگر بالاتر بود و میانگین نمرات آسیب پرهیزی در گروه دارای عود در مقایسه با دو گروه دیگر بیشتر بود. بنابراین می توان گفت که حمایتهای خانوادگی، پذیرش افراد وابسته به مواد بهعنوان یک بیمار در خانواده، اعتمادکردن به آن ها و همچنین همکاری اعضا و مشارکت آنها در برنامه درمان وابستگی به مواد میتواند در پیشگیری از عود نقش مهمی داشته باشد. علاوه بر این، با توجه به اینکه افراد دارای نمره آسیب پرهیزی بالا در معرض خطر بازگشت به مصرف مواد می باشند، لذا شناسایی این افراد و نظارت بیشتر بر عملکرد آنها میتواند بر درمان پایدارتر موثر باشد و درنتیجه میزان آسیبهای ناشی از وابستگی به مواد و عود در این افراد کاهش یابد. عوامل شغلی نیز در درمان پایدار نقش مهی دارند. بنابراین می توان گفت که داشتن شغل و مهارتهای شغلی نیز در پایداری درمان وابستگی به مواد نقش دارند. لذا بر لزوم ایجاد فرصت های شغلی برای پیشگیری از عود تاکید می شود.
ملخص الجهاز:
Witkiewitz & Marlatt ایمان نظری و همکاران مواد در مراکز ترک اعتیـاد و بـازپروری نیز تنهـا بـاعـث عـدم دســـترســـی او به ماده مخدر میشـود (دومینو، هورنبین ، پولیسـار، رنر ١، ٢٠٠٥؛ شـرق ، شـکیبی، نیساری، آلیلو،١٣٩٠)، اما بعد از مرخصــی از این مراکز، فرد با عوامل گوناگونی مواجه میشــود که پس از یک مدت او را دوبـاره به طرف مصـــرف مواد مخدر ســـوق میدهد.
1. Cloninger, Przybeck, Svrakic & Wetzel مقایسه عوامل مؤثر بر درمان افراد وابسته به مواد ...
جدول ١: آماره توصیفی متغیرهای مورد مطالعه به تفکیک گروه ها متغیرها گروه بدون عود گروه دارای عود گروه درمان نگهدارنده انحراف انحراف انحراف میانگین میانگین میانگین استاندارد استاندارد استاندارد عوامل خانوادگی ٣٣ 6/12 34/96 6/23 30/81 6/12 عوامل عاطفی(خلقی) ١٤ 3/25 13/5 3/22 13/9 3/32 عوامل محیطی ٨/٨ ١/٨٩ ٨/٧٥ ٢/٢٥ ٨/٩٢ ١/٩٥ عوامل شغلی-مالی ٣٣/٥ ٦ ٣١/٥٣ ٥ ٣٥/٧ ٦/٥ نوجویی ١٤/٠١ ٢/٢٥ ١٣/٥٤ ٣ ١٤/٣٦ ٢/٢٥ آسیب پرهیزی ١٣/٣٧ ٣/٢٥ ١٤/١٥ ٣ ١٤/١٢ ٢ سرشت وابستگی به پاداش ٨/١ ٣ ٨/٢٥ ٣ ٧/٧٥ ٢ پشتکار ٦/٢٥ ٢ ٦/٥ ٤ ٧ ٣ ٣٣٦ خود-راهبردی ١١/٢٥ ٤/٢٥ ١٢ ٤ ١٠/٢٥ ٣/٧٥ منش همکاری ١٤/٣٥ ٣/٣١ ١٣/٩٧ ٣/٣١ ١٣/٦٦ ٣/٣١ خود-فراروی ٩/٥ ٣ ٩/٧٥ ٢/٦٨ ٨/٧٥ ٢/٩٦ به منظور بررســی تفاوت ســه گروه در عوامل شــخصــیتی بین ســه گروه باید از تحلیل واریانس چندمتغیری اســـتفاده شـــود، یکی از پیش فرض های اســـتفاده از این آزمون برابری ماتریس واریانس /کوواریانس اســـت .
نتایج حاصـــل از پژوهش حاضـــر نشـــان داد که عوامل شــخصــیتی یکی از عوامل پیش بینی کننده ترک پایدار بوده اســت و تفاوت معنیداری بین گروه های موردبررسـی در ویژگیهای شـخصـیتی آسیب پرهیزی و همکاری وجود داشت .